Μία πρωτότυπη παράσταση φιλοξενείται στο θέατρο Blackbox με τους performers Ζωή Κατσιλέρου και τον Eilon Morris. Η παράσταση "Μια μέρα και Ενάμισης χρόνος" συνδυάζει μινιμαλιστικές χορογραφίες, μουσική, περιγραφικό και ποιητικό λόγο στα ελληνικά και στα αγγλικά. Μια άκρως ενδιαφέρουσα θεατρική πρόταση που σας προτείνουμε να δείτε ανεπιφύλακτα. Το Townsendia φρόντισε να μάθει περισσότερες λεπτομέρειες για την παράσταση έχοντας την ευκαιρία να συνομιλήσει και με τους δύο πρωταγωνιστές. Παρακάτω σας παραθέτουμε αυτή τη τόσο ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Τι πρόκειται να δούμε στην παράστασή σας «Μία μέρα και Ενάμισης χρόνος»;
Ζωή Κατσιλέρου: Η παράσταση προσφέρει μία συνεχής αίσθηση ελπίδας η οποία αναδύεται μέσα από την ρουτίνα της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι χαρακτήρες είναι σαν λευκοί καμβάδες και εκπροσωπούν οποιονδήποτε άνθρωπο. Η καθημερινή ιστορία τους, μέσα από την επανάληψη και την ρουτίνα, αφήνει χώρο στον θεατή να ανακαλύψει την ποιητικότητα και την ομορφιά της καθημερινής ζωής αλλά και να αναρωτηθεί εάν θέλει αυτή την ζωή να την αλλάξει.
Eilon Morris: Το κοινό παρακολουθεί το ταξίδι δύο χαρακτήρων μέσα στο αστικό περιβάλλον, οι οποίοι ζουν παράλληλα. Αφηγούμαστε τις ιστορίες τους μέσα από την κίνηση, την ποιητική γλώσσα, τον ηχογραφημένο και ζωντανό ήχο. Αισθητικά, η παράσταση καλύπτει ένα ευρύ φάσμα που εκτείνεται από τον έντονο μινιμαλισμό έως την πλούσια πυκνότητα μίας σύνθεσης.
Μία παράσταση αφιερωμένη στη ρουτίνα, την απομόνωση, τη μοναξιά και τη λαχτάρα για συντροφικότητα. Θα λέγαμε πως είναι συναισθήματα που όλοι λίγο πολύ ίσως έχουν βιώσει. Πως προέκυψαν όμως για εσάς αυτά τα θέματα και αποφασίσατε να κάνετε την παράσταση;
Ζωή Κατσιλέρου: Πριν περίπου τρία χρόνια διάβασα την ιστορία μικρού μήκους «Εκείνος κι Εκείνη» του Ταϊβανού εικονογράφου Τζίμυ Λιάο. Η ιστορία αναφέρεται σε δύο ανθρώπους που μένουν διπλανά διαμερίσματα, οι οποίοι όμως δεν γνωρίζονται και δεν συναντιούνται. Κάθε φορά που εκείνος βγαίνει από το διαμέρισμά του στρίβει δεξιά και εκείνη αντίστοιχα αριστερά. Η απλότητα και η εξυπνάδα με την οποία ο Λιάο θίγει την ρουτίνα, την απομόνωση και τη μοναξιά που υπάρχει στην σύγχρονη κοινωνία, ξυπνήσανε την φαντασία μου και με ιντριγκάρανε. Ένα χρόνο μετά φεύγω από την Ελλάδα, δύο χρόνια μετά βρίσκομαι στο εξωτερικό. Έχω περάσει και έχω μείνει σε τρεις διαφορετικές χώρες και κάμποσες πόλεις και ως εξωτερικός παρατηρητής καινούριων πολιτισμών και τρόπων ζωής, οι θεματικές του βιβλίου ξυπνάνε μέσα μου. Παρατηρώ τους ανθρώπους, μαζί και τον εαυτό μου, και αυτό που βλέπω είναι η ιστορία του βιβλίου να είναι πραγματικότητα, ρουτίνα, μοναξιά αλλά ταυτόχρονα θέληση για συντροφικότητα. Αυτό που λείπει συχνά είναι θάρρος και ρίσκο. Ο τίτλος του βιβλίου στα αγγλικά είναι «A Chance of Sunshine» που σημαίνει «πιθανότητα για λιακάδα». Αυτή η αέναη πιθανότητα είναι που με έσπρωξε να κάνω αυτή την παράσταση, η πιθανότητα για επαφή, ανανέωση και… λιακάδα.
Παράλληλες ζωές, άπειρες πιθανότητες, μια τυχαία συνάντηση. Εσείς πιστεύετε στις τυχαίες συναντήσεις;
Eilon Morris: Ίσως να υπάρχει κάποιο στοιχείο τύχης σε κάθε συναπάντημα. Η πιθανότητα ν’ ανακαλύψουμε ένα άλλο άτομο, ή ακόμα ν’ ανακαλύψουμε κάτι αναπάντεχο σε ανθρώπους που ήδη γνωρίζουμε. Στην παράστασή μας, είναι η καθημερινή ρουτίνα των χαρακτήρων που τους αποτρέπει στην αρχή από το να συναντηθούν. Αυτό μπορεί να το δει κανείς και ως μια μεταφορά για τις ιδέες και τις προκαταλήψεις που εμποδίζουν τους ανθρώπους να σχετιστούν και να αφοσιωθούν ο ένας στον άλλον. Μερικές φορές χρειάζεται ένα γεγονός που θα προκαλέσει έκπληξη, ή κάτι τυχαίο για να μας βγάλει από αυτήν την κατάσταση και να μας κάνει να ανοιχτούμε και να δούμε τον κόσμο με φρέσκια ματιά.
Ζωή Κατσιλέρου: Ακριβώς. Είναι θέμα προοπτικής. Όλες αυτές οι πιθανότητες είναι πάντα διαθέσιμες και περιμένουν από εμάς να τις αναγνωρίσουμε και να τις αρπάξουμε.
Η μεθοδολογία προέκυψε και από τις πλευρές της ψυχογεωγραφίας και της αστικής περιπλάνησης. Θέλετε να μας εξηγήσετε με ποιον τρόπο μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η μεθοδολογία στη σκηνή;
Eilon Morris: Όταν κάναμε πρόβες για την παράσταση αυτή κάναμε πολλούς περιπάτους στη Γλασκώβη. Αρχίσαμε να ψάχνουμε τρόπους με τους οποίους θα φτιάξουμε παραστατικά υλικά τα οποία θα βασιζόταν στις δικές μας εμπειρίες περιήγησης στην πόλη – τους δρόμους που ακολουθήσαμε, τα πράγματα που παρατηρούσαμε κάθε μέρα. Θέσαμε απλούς περιπατητικούς κανόνες στους εαυτούς μας και ορίσαμε τις δικές μας προσωπικές, ξεχωριστές διαδρομές για να πηγαίνουμε και να φεύγουμε από το θέατρο. Η διαδικασία αυτή άνοιξε καινούριους τρόπους μέσα από τους οποίους βλέπαμε την πόλη και μας έδωσε έμπνευση για σύνθεση της παράστασής μας.
Ζωή Κατσιλέρου: Και αυτό είναι μία πλευρά της ψυχογεωγραφίας, η άσκοπη περιπλάνηση ενός μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον και η επίδραση αυτής στα συναισθήματα και συμπεριφοράς του περιπλανόμενου. Με τους κανόνες που είχαμε θέσει λοιπόν, περπατούσαμε την πόλη με τρόπους ιδιαίτερους, και ακολουθούσαμε διαδρομές που δεν θα παίρναμε συνήθως. Σαν αποτέλεσμα συναντούσαμε μέρη στα οποία δεν θα φτάναμε αλλιώς και συλλέγαμε εικόνες διαφορετικές από εκείνες της καθημερινότητάς μας. Αυτές οι βόλτες μας, αποτέλεσαν την βάση πάνω στην οποία γράψαμε το κείμενο της παράστασης καθώς επίσης και έναν τρόπο να φέρουμε την αίσθηση του «περπατάω στο δρόμο» μέσα στο θέατρο.
Η παράσταση συνδυάζει μινιμαλιστικές χορογραφίες, μουσική/ηχοτοπία, περιγραφικό και ποιητικό λόγο στα Ελληνικά και στα Αγγλικά. Ακούγεται δύσκολο όλο αυτό. Πώς καταφέρατε να τα συνδυάσετε όλα μαζί;
Ζωή Κατσιλέρου: Αυτό είναι το θέατρο, έτσι; Συνδυάζει κίνηση, λόγο, ήχο, εικόνα. Είμαστε και οι δύο ηθοποιοί σωματικού θεάτρου, μουσικοί, συνθέτες και σκηνοθέτες και είναι επιλογή μας να χρησιμοποιούμε όλες μας τις ικανότητες όταν φτιάχνουμε μία παράσταση.
Eilon Morris: Υπάρχουν και υπήρξαν φορές που τα στοιχεία αυτά συνδυάζονταν εύκολα και ενστικτωδώς, και άλλες φορές που έπρεπε να δουλέψουμε για να βρούμε καινούριους τρόπους ώστε να διαμορφώσουμε και να συνδυάσουμε τα διαφορετικού είδους παραστασιακά στοιχεία σε μία σκηνή. Νομίζω πως αυτό είναι εν μέρει που κάνει τη παράστασή μας μία πλούσια εμπειρία για το κοινό.
Ζωή Κατσιλέρου: Και για εμάς!
Το έργο έκανε πρεμιέρα στη Σκωτία. Πώς είναι το αγγλικό κοινό; Διακρίνετε διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες και στους ξένους θεατές;
Ζωή Κατσιλέρου: Πρώτα απ’ όλα, να σημειώσουμε ότι παρ’ όλο που η Σκωτία είναι μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου (προς το παρόν!), είναι διαφορετική περιοχή από την Αγγλία. Οι Σκωτζέζοι λοιπόν αγκαλιάσανε το έργο. Το θέατρο είναι βασικό κομμάτι της κουλτούρας του και σαν κοινό λοιπόν είναι αρκετά εκπαιδευμένοι. Η Γλασκώβη συγκεκριμένα έχει μία πολύ δυνατή θεατρική παράδοση. Η σκηνή εκεί είναι μεγάλη, ανοιχτή και υποστηρίζει σε μεγάλο βαθμό πειραματικές δουλειές.
Eilon Morris: Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζουμε την παράσταση στην Ελλάδα. Κατά την προετοιμασία γι’ αυτήν την παρουσίαση έπρεπε να προσαρμόσουμε το κείμενο και να συμπεριλάβουμε και την ελληνική και την αγγλική γλώσσα. Νομίζω ότι αυτό προσφέρει μια ενδιαφέρουσα εμπειρία και για το ελληνόφωνο και το αγγλόφωνο κοινό να εμπλακεί τόσο με οικείο όσο και με ανοίκειο περιεχόμενο.
Διαφέρουν οι συνθήκες υπό τις οποίες ανεβαίνει μία παράσταση στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό;
Ζωή Κατσιλέρου: Υπάρχουν προτερήματα αλλά και δυσκολίες στο να ανεβάζεις μία ανεξάρτητη παραγωγή σε οποιαδήποτε χώρα και αν είσαι, πόσο μάλλον κάτω από τις υπάρχουσες οικονομικές συνθήκες. Δεν έχουμε χρηματοδότηση από κάποιον οργανισμό ή κάποιον παραγωγό ώστε να υποστηρίξουν την δουλειά μας. Αυτό είναι εν μέρει δύσκολο αλλά προσφέρει δύο καλά. Πρώτον φτιάχνουμε την δουλειά που εμείς θέλουμε να φτιάξουμε. Δεύτερον συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που εμείς θέλουμε να συνεργαστούμε. Και εδώ αλλά και στην Γλασκώβη είχαμε βοήθεια και υποστήριξη από πολύ, πολύ κόσμο και χωρίς αυτούς η παράσταση δεν θα γινόταν πραγματικότητα. Για να απαντήσω στην ερώτησή σας λοιπόν, οι συνθήκες είναι διαφορετικές αλλά και κατά κάποιο τρόπο ίδιες.
Ζωή Κατσιλέρου και Eilon Morris. Η συνεργασία αυτή πως προέκυψε; Πείτε μας λίγα λόγια για την συνύπαρξή σας επί σκηνής.
Eilon Morris: Από καιρό θέλαμε να συνεργαστούμε σε κάποια παράσταση, αφού παλαιότερα είχαμε διδάξει και είχαμε συνθέσει μουσική μαζί. Όταν προέκυψε η ευκαιρία να δουλέψουμε το κομμάτι αυτό ως ντουέτο, σκεφτήκαμε ότι πρόκειται για μια συναρπαστική ευκαιρία να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προκλήσεις που προέκυψαν όσο κάναμε τις πρόβες για το «Μια μέρα και ενάμισης χρόνος» ήταν να βρούμε τρόπους να συνυπάρχουμε επί σκηνής και παράλληλα να παραμένουμε απομονωμένοι ο ένας από τον άλλον – πώς να δουλεύουμε μαζί ως performers και παράλληλα να διατηρούμε την αίσθηση ότι είμαστε μόνοι ως χαρακτήρες.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τα μελλοντικά σας σχέδια;
Ζωή Κατσιλέρου: Διακοπές! Και μετά, να ταξιδέψουμε την παράσταση στην Ευρώπη. Στο ενδιάμεσο θα έχουμε άλλη μία περίοδο εξέλιξης κατά την διάρκεια της οποίας θα δουλέψουμε με την Ιταλίδα γραφίστρια και φίλη Tania Cimatti.
Eilon Morris: Ανυπομονώ πραγματικά να παρουσιάσουμε την παράσταση και πάλι στο Ηνωμένο Βασίλειο στη δίγλωσση εκδοχή της. Μοιάζει να είναι το είδος της δουλειάς που θα συνεχίσει να εξελίσσεται καθώς θα την πηγαίνουμε από μέρος σε μέρος.
Συνέντευξη: Μαρία Γούσιου
