Αντώνης Καλομοιράκης: Για μένα η κωμωδία δεν είναι είδος, είναι τρόπος ύπαρξης

Ένας Καταπληκτικός Καταθλιπτικός, αλλά και ένας εξαιρετικός κωμικός, ο Αντώνης Καλομοιράκης, υπογράφει το έργο που θα παιχτεί στο Θέατρο Αθήναιον Θεσσαλονίκης στις 3 και 4 Μαΐου! Ας τον γνωρίσουμε λίγο καλύτερα!

Αγαπητέ Αντώνη, έχεις κερδίσει επάξια τον τίτλο του κωμικού! Σε ενοχλεί αυτός ο τίτλος; Η “στάμπα”, που λέγανε και οι παλιότεροι;

Καθόλου. Αν είναι να μου κολλήσουν μια ταμπέλα, ας είναι «κωμικός». Γιατί για μένα δεν είναι απλώς ένα είδος, είναι τρόπος ύπαρξης. Το να βλέπεις τον κόσμο και τις τραγωδίες του με μια κάποια απόσταση, με ένα βλέμμα που λέει «εντάξει, γελάμε για να μην καταρρεύσουμε», είναι για μένα στάση ζωής. Και ας μην ξεχνάμε πως οι μεγάλοι κωμικοί ήταν βαθιά τραγικοί χαρακτήρες. Άρα τελικά, δεν είναι στάμπα. Είναι τιμή.

Όντας κωμικός, λοιπόν, γράφεις αυτό το έργο που ασχολείται με την ψυχική υγεία. Τι σε ώθησε να το γράψεις και ποιος είναι ο σκοπός του έργου;

Το έργο ξεκίνησε από μια προσωπική ανάγκη. Να μιλήσω για την κατάθλιψη όπως την έχω δει, ζήσει, νιώσει, όχι σαν διάγνωση, αλλά σαν σύντροφο, σαν “συγκάτοικο” στο κεφάλι μου. Ήθελα να αποδομήσω την εικόνα του καταθλιπτικού ως κάποιου μίζερου ή “αδύναμου”. Να δείξω ότι κάποιος μπορεί να είναι εξωστρεφής, να κάνει αστεία, να δουλεύει, να φαίνεται «καλά» και μέσα του να παλεύει καθημερινά. Ο στόχος μου δεν ήταν να διδάξω τίποτα. Ήθελα απλώς να δημιουργήσω χώρο για αναγνώριση, κατανόηση, και ιδανικά, λίγη ανακούφιση.

Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων, υπήρξαν θεατές που μετά σου εμπιστεύτηκαν το πρόβλημά τους; Ποιο μήνυμα σε σημάδεψε;

Ναι, και αυτές οι στιγμές είναι για μένα το πιο μεγάλο “δώρο”. Ήρθε κάποτε ένας θεατής και μου είπε: «Δεν είχα μιλήσει ποτέ για την κατάθλιψη μου σε κανέναν. Μετά την παράσταση, το είπα στη μάνα μου». Τι να πεις μετά από αυτό; Εκεί καταλαβαίνεις πως η τέχνη μπορεί να ανοίξει κάτι που ήταν κλειδωμένο για χρόνια. Και το κάνει χωρίς θόρυβο, χωρίς φωνές. Απλώς, με μια αλήθεια που συναντά μια άλλη αλήθεια.

Ο τίτλος «Ένας καταπληκτικός καταθλιπτικός» έχει ρίμα, αντίφαση, μήνυμα… Ήταν έμπνευση ή μήπως είναι κάποιος που γνωρίζεις πολύ καλά;

Αυτός ο «κάποιος» είναι εγώ. Και πολλοί άλλοι που ξέρω. Και ίσως κι όλοι μας. Ο τίτλος ήρθε σχεδόν μόνος του σαν παιχνίδι λέξεων που όμως είχε μέσα του όλη την ουσία. Γιατί δεν είναι παράλογο κάποιος να είναι λειτουργικός, χαρισματικός, αγαπητός… και ταυτόχρονα να παλεύει με σκοτάδια. Το “καταπληκτικός” δεν ακυρώνει το “καταθλιπτικός”. Συνυπάρχουν. Και αυτό ήθελα να αποτυπώσω.

Πόσο εύκολο ήταν να “στεγάσεις” την Παρασκευή και 13, το πρώτο σου θεατρικό, στο Θέατρο Νους; Τι ρόλο έπαιξε ο… αστυνομικός που έκλεψε την παράσταση;

Το “Παρασκευή και 13” ήταν πραγματικά η πρώτη μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Μια μαύρη κωμωδία που ήθελε να δοκιμάσει τα όρια του γέλιου σε καταστάσεις “καταστροφής”. Το Θέατρο Νους με στήριξε απόλυτα, και ο αστυνομικός — που δεν ήταν παρά ένας αντιήρωας με υπαρξιακή κρίση — βρήκε αναπάντεχα απήχηση. Εκεί κατάλαβα πως όταν γράφεις με αλήθεια, ακόμα και οι πιο αλλόκοτοι ήρωες μπορεί να αγγίξουν κόσμο.

Μαζί με το “Αυτή που ονειρευόμουνα”, έχεις ήδη τρία έργα. Και στα τρία, επιλέγεις να μην σκηνοθετείς ο ίδιος. Δείγμα σεμνότητας; Προσεκτικός ο Αντώνης στις συνεργασίες του;

Έχω παραπάνω στο σύνολο. Πιστεύω στη δύναμη της συνεργασίας. Ο συγγραφέας έχει μια οπτική, αλλά ο σκηνοθέτης μπορεί να φωτίσει άλλες πλευρές του έργου που εγώ ίσως δεν είχα δει. Δεν θέλω να τα κάνω όλα μόνος μου. Θέλω να δίνω χώρο στους ανθρώπους που εμπιστεύομαι. Το “υπερεγώ” δεν έχει θέση στη δουλειά μας. Έχει μόνο η ομάδα. Όσο για τα επόμενα σχέδια… γράφω ήδη κάτι καινούριο. Ελπίζω να το δούμε σύντομα στη σκηνή.

Γεννήθηκες και μεγάλωσες στις Αρχάνες, μια μάλλον κλειστή κοινωνία. Πώς σκεφτόταν τότε ο μικρός Αντώνης το μέλλον του; Πόσο εύκολο ήταν το “μεγάλο βήμα”;

Ο μικρός Αντώνης ονειρευόταν πολύ. Με φαντασία που κάποιες φορές ξεπερνούσε τα όρια της πραγματικότητας. Οι Αρχάνες ήταν και είναι ένας πανέμορφος τόπος, που έκανα τα πρώτα μου δειλά αλλά με θράσος βήματα! Το βήμα προς την Αθήνα και τη δουλειά δεν ήταν εύκολο. Είχε φόβο, είχε ανασφάλεια, είχε και πολλές απορρίψεις. Αλλά είχε και ένα πείσμα. Και μια εσωτερική φωνή που έλεγε: “δοκίμασε”.

Αντώνη Καλομοιράκη, σε ευχαριστώ πολύ. Και ναι, δεν ντρέπομαι να πω — όπως σου έχω ήδη πει και προσωπικά — είσαι ο αγαπημένος μου κωμικός της γενιάς σου! Ανυπομονώ να σε δω στο Αθήναιον στις 3 και 4 Μαΐου!

Εγώ ευχαριστώ! Και σου υπόσχομαι πως ό,τι και να κουβαλάει ο καθένας όταν έρχεται στο θέατρο… θα φύγει λίγο πιο ελαφρύς. Με γέλιο, με σκέψη και — ελπίζω — με λίγη παραπάνω κατανόηση. Για τους άλλους. Και για τον εαυτό του.

Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Ραβνιωτόπουλος

Θέατρο Αθήναιον

Ένας Καταπληκτικός Καταθλιπτικός

Κείμενο: Αντώνης Καλομοιράκης

Σκηνοθεσία: Έφη Δράκου

Σκηνικά: Αλέξανδρος Κλωτσοτήρας

Κοστούμια: Μαρία Καββαδία

Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης

Μουσική επιμέλεια: Ars Artis

Τραγούδια: Αλέξανδρος Δαΐκος

Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφαμανώλης

Γραφιστικά: Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Στέλιος Καζιτόρης