ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

Charlie Chaplin: Κινηματογραφική πρωτοπορία ασπρόμαυρου τύπου τον 20ο αιώνα


Κάνοντας λόγο για πρωτοπορία στον κινηματογράφο, η σκέψη μας δεν θα μπορούσε να μην πάει μεταξύ άλλων και στον Charlie Chaplin. Η κλασσική, άκρως εκφραστική -και συνήθως ασπρόμαυρη- φιγούρα αποτέλεσε σημείο αναφοράς τόσο στον βουβό όσο και στον μη βουβό κινηματογράφο των αρχών του 20ου αιώνα και καθιερώθηκε στη συνείδηση των θεατών ως ένα ταλαντούχο πρόσωπο, μια προσωπικότητα που έθετε ως προτεραιότητά του την πρωτοπορία. Χαρακτηριστική μάλιστα, ήταν η μετάδοση, μέσα από την τέχνη του, συγκεκριμένων μηνυμάτων -συχνά κοινωνικών- που αντικατόπτριζαν προβλήματα και προβληματισμούς που ταλάνιζαν την κοινωνία την πολυτάραχη εποχή των δύο παγκοσμίων πολέμων.


Φωτογραφία 1

Η εμβληματική φιγούρα του παγκόσμιου κινηματογράφου άρχισε την καριέρα της την δεκαετία του 1910. Βρετανικής καταγωγή και γεννημένος το 1889, ο Charles Spencer Chaplin βίωσε δύσκολα παιδικά χρόνια, κυρίως λόγω οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν πολλές οικογένειες εκείνη την εποχή. Παλεύοντας να επιβιώσει, η ζωή τον έφερε στην Αμερική όπου άρχισε σιγά-σιγά να εδραιώνει το όνομά του στο χώρο της υποκριτικής. Το 1919 ο καλλιτέχνης ιδρύει την εταιρεία διανομής "United Artists", ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1921 κυκλοφορεί μία από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές επιτυχίες του, το "The kid". Η βουβή ταινία, σκηνοθεσίας και σεναρίου του Chaplin, με πρωταγωνιστή τον ίδιο, θεωρείται μέχρι και σήμερα μία από τις σημαντικότερες ταινίες του βωβού κινηματογράφου και όπως προαναφέρθηκε, επικεντρώνεται σε κοινωνικά προβλήματα, αφού περιγράφει την ιστορία ενός παιδιού που εγκαταλείφθηκε από την μητέρα του και το πήρε υπό την προστασία του κάποιος φιλεύσπλαχνος ξένος.

Φωτογραφία 2

Σημαντικός σταθμός στην έναρξη της καριέρας του καλλιτέχνη, υπήρξαν διάφορες περιοδείες, από τις οποίες δεν έμεινε αρχικά πολύ ευχαριστημένος, τον εδραίωσαν όμως στη μνήμη του κοινού ως ενός ταλαντούχου νέου. Μη ικανοποιημένος από την αρχική του καριέρα στο χορό, αποφάσισε τελικώς να ασχοληθεί με την κωμωδία, η οποία παρέμεινε στη ζωή του για σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα. Στο μεταξύ o Chaplin είχε αρχίσει να γίνεται ευρέως γνωστός στο κοινό, αφού το υποκριτικό του ταλέντο είχε αποδειχτεί σωτήριο για την καριέρα και την φήμη του. Το αποτέλεσμα ήταν οι επισκέψεις στην Αμερική και οι πολυάριθμες συνεργασίες με κινηματογραφικές εταιρείες, οι οποίες άλλοτε έληγαν με θετική έκβαση και άλλοτε άδοξα.

Η αφίσα για την διαφήμιση της περιοδείας του Chaplin στην Αμερική (Φωτογραφία 3)

Αξίζει να τονίσουμε πως τα έργα του Chaplin διατήρησαν τη διάθεση για μετάδοση κοινωνικών μηνυμάτων και κατά τα μεταγενέστερα χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πέραν της ταινίας "The kid", είναι και η ιδιαίτερα δημοφιλής ταινία "The Great Dictator", κλασσικό αριστούργημα της δεκαετίας του 1940. Στην περίπτωση αυτή, ο Chaplin στηλιτεύει τα φασιστικά καθεστώτα της εποχής, καυτηριάζοντας την πολιτική που ακολουθούσαν, με την ταινία να επικεντρώνεται στο έντονα αντισημιτικό πνεύμα, το οποίο επικρατούσε συχνά την εποχή. Η ταινία, όπως και άλλες, ήταν σκηνοθεσίας, σεναρίου και παραγωγής του ιδίου, με τον ηθοποιό να υποδύεται δύο χαρακτήρες: από την μια τον δικτάτορα Adenoid Hynkel και από την άλλη έναν Εβραίο κουρέα.

Φωτογραφία 4

Αξίζει να τονιστεί πως την ταινία πλαισιώνουν και αριστουργήματα της κλασσικής μουσικής, όπως το "Hungarian Dance" του Johannes Brahms, στην αστεία και συνάμα διαχρονική σκηνή του κουρείου, ενώ θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε πως ο λόγος που έβγαλε ο δικτάτορας Hynkel κατά την διάρκεια της ταινίας, δεν ήταν καταγραφή των λόγων κάποιου πραγματικού δικτάτορα, αλλά γέννημα της φαντασίας του Chaplin.


Όσον αφορά στην προσωπική του ζωή, ο καλλιτέχνης κατάφερε να αποκτήσει 11 παιδιά με μικρότερες αλλά και μεγαλύτερες γυναίκες. Κατέληξε έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο τα Χριστούγεννα του 1977 στην Ελβετία. Μέχρι εκείνη τη στιγμή το όνομά του είχε καθιερωθεί πλέον στους κινηματογραφικούς κύκλους, έχοντας καταφέρει να αποσπάσει πληθώρα βραβείων για τα έργα του σε Φεστιβάλ και απονομές. Απέκτησε το δικό του αστέρι στο Hollywood Walk of Fame καθυστερημένα το 1972, λόγω των προσωπικών του πολιτικών πεποιθήσεων.

Φωτογραφία 5

Ο Charlie Chaplin αποτελεί μέχρι και σήμερα μια εμβληματική φιγούρα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Με τα έργα του να αριθμούν εκατομμύρια λάτρεις ανά τον κόσμο, είναι σίγουρο πως η δουλειά του καλλιτέχνη θα συνεχίσει να αποτελεί πολύτιμη κινηματογραφική παρακαταθήκη. Ο ίδιος φαινόταν να διακατέχεται από έντονους προβληματισμούς σχετικά με τη ρευστή κοινωνική πραγματικότητα, που έβλεπε να εξελίσσεται την εποχή των δύο παγκοσμίων πολέμων και με έμπνευση και φιλμ μετουσίωνε τους προβληματισμούς του σε κινηματογραφικές παραγωγές. Πολλές από τις φράσεις που χρησιμοποιούσε έχουν καθιερωθεί στη σημερινή εποχή ως αποφθέγματα (για παράδειγμα οι φράσεις "όποιος ταΐζει ένα αδέσποτο ζώο, ταΐζει την ψυχή του", "μια μέρα χωρίς γέλιο, είναι μια χαμένη ημέρα") ενώ το ιδιαίτερο στυλ του, με το τετραγωνισμένο μουστάκι, το κυρτό μπαστούνι, το καπέλο και τα συχνά φαρδιά, ασπρόμαυρα ρούχα, τον καθιέρωσαν ως μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του χώρου, μία φιγούρα έντονα προβληματισμένη, με έκδηλη την ανάγκη να εκφραστεί και να μιλήσει μέσα από τα έργα του.

Πηγές φωτογραφιών: κεντρική: thewire.in, φωτογραφία 1: biography.com, φωτογραφία 2: film.avclub.com, φωτογραφία 3: gr.pinterest.com, φωτογραφία 4: iheartfilmblog.com, φωτογραφία 5: sites.google.com