ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

Μάνος Ελευθερίου: Ποιητής, στιχουργός, πεζογράφος, μα πάνω απ’ όλα ένα ανήσυχο πνεύμα


Ο Μάνος Ελευθερίου γεννιέται στις 12 Μαρτίου 1938 και μεγαλώνει στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο πατέρας του είναι ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών μετακομίζει με την οικογένειά του από την Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια κατοικούν στο Χαλάνδρι. Το 1960 μετακομίζουν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό. Το 1955 γνωρίζεται με τον Άγγελο Τερζάκη, ο οποίος τον ωθεί να παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής. Το 1956 γράφεται στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, τον Γιώργο Θεοδοσιάδη και τον Γρηγόρη Γρηγορίου. Το 1960 στα Ιωάννινα, όπου εκτελεί την στρατιωτική του θητεία, αρχίζει να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα χαράζοντας σιγά-σιγά τον δρόμο προς την επιτυχία. 

Πιο συγκεκριμένα, το 1962, σε ηλικία μόλις 24 ετών, δημοσιεύει, με δικά του έξοδα, την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Συνοικισμός», χωρίς, βέβαια, να σημειώσει την αναμενόμενη επιτυχία. Την ίδια εποχή στα Ιωάννινα γράφει τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους είναι και «Το τρένο φεύγει στις 8:00», τους οποίους αργότερα θα μελοποιήσει ο Μίκης Θεοδωράκης. Τον Οκτώβριο του 1963 ξεκινά να εργάζεται στο «Reader's Digest» όπου και θα παραμείνει για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια. Στο μεταξύ, κυκλοφορούν τα δύο πρώτα του βιβλία με διηγήματα, «Το διευθυντήριο» (1964) και «Η σφαγή» (1965), και αποσπούν εξαιρετικές κριτικές. 


Το 1964 εμφανίζεται στην ελληνική δισκογραφία. Συνεργάζεται, αρχικά, με το συνθέτη Χρήστο Λεοντή και, έπειτα, με τον Μίκη Θεοδωράκη (1967), με τον οποίο η συνεργασία θα διακοπεί εξαιτίας της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρόκειται να κυκλοφορήσουν αρχικά στο Παρίσι το 1970. Το 1971 συνάπτει συνεργασία με τον Δήμο Μούτση και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στο δίσκο «Θητεία», του οποίου η ηχογράφηση ξεκινάει τον Νοέμβριο του 1973, αλλά διακόπτεται από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφορεί το 1974 με την Μεταπολίτευση. Κατά καιρούς συνεργάζεται σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα, αλλά και με τον Θανάση Γκαϊφύλλια, τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και άλλους. 


Παράλληλα, γράφει και εικονογραφεί παραμύθια για παιδιά ενώ επιμελείται και την έκδοση λευκωμάτων με θέμα την Σύρο: Ενθύμιον Σύρας, Θέατρο στην Ερμούπολη και άλλα. Την δεκαετία του '90 αρθρογραφεί και κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές στον Αθήνα 9,84 και στο Δεύτερο Πρόγραμμα. Το 1994 εκδίδει την πρώτη του νουβέλα με τίτλο «Το άγγιγμα του χρόνου». Το 2004 δημοσιεύει το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ο Καιρός των Χρυσανθέμων», το οποίο θα τιμηθεί αργότερα με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας (2005). Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύεται για την συνολική πολιτιστική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.


Σαν κεραυνός εν αιθρία πέφτει, όμως, τα ξημερώματα της Κυριακής η είδηση για το θάνατο του Μάνου Ελευθερίου σκορπίζοντας παντού θλίψη. Άνθρωποι της καλλιτεχνικής, αλλά και πολιτικής, σκηνής σπεύδουν να τον «αποχαιρετήσουν» με λόγια αγάπης και θαυμασμού για την αξιέπαινη πορεία του. Όλοι μιλούν για ένα ανήσυχο και ελεύθερο πνεύμα, έναν Πνευματικό Άνθρωπο που άφησε τη δική του παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. 

Αδιαμφισβήτητα, το νήμα της ζωής του κόπηκε στις 22 Ιουλίου, όμως η αναγνώρισή του δεν σταματά εδώ καθώς το τεράστιο έργο που αφήνει πίσω του τον κατατάσσει αυτομάτως στον κύκλο των προσωπικοτήτων που θα ζουν στην αιωνιότητα.

Εμείς θα τον αποχαιρετήσουμε με ένα τραγούδι σύμβολο της ελευθερίας καθώς γράφτηκε από τον ίδιο την περίοδο της Δικτατορίας. 


"Ποιος τη ζωή μου" - Θεοδωράκης, Ελευθερίου, Κατσιμιχαίοι