ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

Μάνος Χατζιδάκις: Ο ιδιοφυής και αεικίνητος μουσικοσυνθέτης


Στις 23 Οκτωβρίου του 1925 γεννιέται στη Ξάνθη ο γιος της Αλίκης Αρβανιτίδου και του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι, ο Μάνος Χατζιδάκις. Από τα τέσσερά του χρόνια αρχίζει μαθήματα μουσικής. Συγκεκριμένα διδάσκεται πιάνο, βιολί και ακορντεόν από τη δασκάλα Αλτουνιάν, η οποία είναι μία από τις πιο γνωστές μουσικούς της Ξάνθης. 

Όταν το 1932 χωρίζουν οι γονείς του, ο Μάνος Χατζιδάκις με την αδερφή και τη μητέρα του μετακομίζουν μόνιμα στην Αθήνα. Τότε είναι που ο Μάνος Χατζιδάκις αναγκάζεται να εργαστεί ως φορτοεκφορτωτής στον Πειραιά, ως παγοπώλης και ως υπάλληλος σε φωτογραφείο και ως βοηθός νοσοκόμος στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, για να στηρίξει τη μητέρα και την αδερφή του στα δύσκολα χρόνια, που βιώνουν. Παράλληλα, όμως, ξεκινάει ανώτερα θεωρητικά μαθήματα μουσικής με την πιο σημαντική μορφή της ελληνικής εθνικής μουσικής σχολής, τον Μενέλαο Παλλάντιο όπως και σπουδές Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς αυτές να τις ολοκληρώσει ποτέ. 


Εκείνη την εποχή γνωρίζει σημαντικούς καλλιτέχνες και διανοούμενους της εποχής όπως τον Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη ακόμη και τον Γιάννη Τσαρούχη και τον Άγγελο Σικελιανό. Οι καλλιτέχνες αυτοί τον βοηθούν στο να διαμορφώσει τη σκέψη του και τον προσανατολισμό του. Το 1943 όμως γνωρίζει τον Νίκο Γκάτζο, ο οποίος παραμένει μέχρι και το τέλος της ζωής του ο πιο καλός του φίλος αλλά και ο μεγαλύτερος δάσκαλός του. 

Το 1944 εμφανίζεται για πρώτη φορά στα μουσικά δρώμενα της χώρας, στο έργο «Τελευταίο Ασπροκόρακα» του Αλέξη Σολωμού στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Είναι μόλις 19 ετών. Η καρποφόρα συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης διαρκεί 15 χρόνια. Το 1949 δίνει μία διάλεξη για το ρεμπέτικο τραγούδι και ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων στην ελληνική κοινωνία ιδιαίτερα στους συντηρητικούς Έλληνες πολίτες. Από το 1950 αρχίζει να γράφει μουσική για κωμωδίες και αρχαίες τραγωδίες. 


Το 1959, όμως, θεωρείται σταθμός στη ζωή του Μάνου Χατζιδάκι όταν παρουσιάζει τον Μίκη Θεοδωράκη στο κοινό της Αθήνας. Τότε είναι που ενορχηστρώνει και ηχογραφεί ο ίδιος το έργο του «Επιτάφιος» με τη Νάνα Μούσχουρη. Παράλληλα, οι συνθέσεις του ντύνουν σπουδαίες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου και όχι μόνο. 


Είναι το 1960 όταν κερδίζει το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι της ταινίας του Ζιλ Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή» με τίτλο «Τα παιδιά του Πειραιά». 


Το 1966 μετοικεί στις ΗΠΑ και ανεβάζει στο Μπρόντγουεϊ με τον Ζιλ Ντασέν και τη Μελίνα Μερκούρη τη θεατρική διασκευή του «Ποτέ την Κυριακή», με τον τίτλο «Illya Darling». Και ενώ παραμένει στην Αμερική έως το 1972 και η μουσική του αντίληψη επηρεάζεται σημαντικά από την ποπ μουσική, επιστρέφει στην Ελλάδα και ιδρύει το μουσικό καφεθέατρο «Πολύτροπο». Εκεί προσπαθεί να ανοίξει εκφραστικές διόδους στο μουσικό τέλμα της εποχής. 


Όταν το 1975 αναλαμβάνει χρέη διευθυντή, στον κρατικό ραδιοσταθμό «Τρίτο Πρόγραμμα», καλεί μία ομάδα νέων και ταλαντούχων δημιουργών. Όλοι μαζί οδηγούν το «Τρίτο» να γίνει, μοιραία, σημείο αναφοράς. Λίγα χρόνια πριν το τέλος της ζωής του ιδρύει την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» θέλοντας μέσα από αυτή να παρουσιάσει «πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες». Την «Ορχήστρα των Χρωμάτων» τη διευθύνει από το 1989 έως και το 1993, όπου μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια παρουσιάζονται, με μαέστρο τον Μάνο Χατζιδάκι, 20 συναυλίες και 12 ρεσιτάλ ελληνικού και ξένου ρεπερτορίου, με σολίστ από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο. 

Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι από το 1947 παρών στην ελληνική δισκογραφία, ενώ οι  δίσκοι του σήμερα θεωρούνται κλασσικοί. 

Ο κορυφαίος Έλληνας συνθέτης και ποιητής Μάνος Χατζιδάκις φεύγει από τη ζωή στις 15 Ιουνίου 1994.


Η εργογραφία του καταγράφεται από το ίδιο το συνθέτη ενώ αργότερα ανασυντάσσεται από τον Βασίλη Αγγελικόπουλο και την Ρενάτα Δαλιανούδη. Συνολικά η εργογραφία κατά τη δεύτερη εκδοχή συμπεριλαμβάνει 61 έργα για το θέατρο, 10 έργα για το αρχαίο δράμα, 77 έργα για τον κινηματογράφο, 11 οργανικά έργα, 36 κύκλους τραγουδιών και έργα για φωνή, 16 μπαλέτα και 3 όπερες, ενώ κάποια από αυτά τα έργα είναι ανέκδοτα ή ανολοκλήρωτα. Ωστόσο ο ίδιος ο Μάνος Χατζιδάκις επιλέγει και αριθμεί 51 από τα έργα του, τα οποία και θεωρούσε ως τα πιο σημαντικά. 


Η εργογραφία και δισκογραφία του συνθέτη είναι προσβάσιμη στον επίσημο ιστότοπό του όπου και υπάρχουν δικά του εισαγωγικά σημειώματα όπως και πρόσθετο αρχειακό υλικό. Μπορείτε να την βρείτε πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο: Ιστότοπος Μάνου Χατζιδάκι