Και ναι, λοιπόν, είναι γεγονός. Mε αφορμή την προβολή τον Οκτώβριο της συνέχειας της κλασσικής ταινίας "Halloween" της δεκαετίας του 1970, σήμερα θα παρουσιάσω τις καλύτερες κατά την άποψή μου ταινίες τρόμου που προβλήθηκαν ανά τις δεκαετίες κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα. Εννοείται φυσικά πως μερικές εξ' αυτών, ειδικά κατά τις πρώτες δεκαετίες, είναι βουβές και ασπρόμαυρες. Η πρωτοπορία όμως που εισήγαγαν στην τέχνη του κινηματογράφου και τα ιδιαίτερα μηνύματα που συχνά περνούσαν στο κοινό, τις έκαναν να αποτελούν ορόσημα στην ιστορία του κινηματογράφου και να αποτελέσουν τις βάσεις για πολλές νέες παραγωγές και remake μέχρι και σήμερα.
1900
The Haunted Curiosity Shop (1901) - σκηνοθ. Walter R. Booth
Η ταινία "The Haunted Curiosity Shop" του 1901 αποτελεί σίγουρα μια από τις πρώτες ταινίες τρόμου του παγκόσμιου κινηματογράφου. Σκηνοθετημένη από τον Walter R. Booth, η διάρκειας 2 λεπτών (!) ταινία τρόμου περιγράφει την ανησυχία ενός ηλικιωμένου παλαιοπώλη για τις περίεργες, απόκοσμες εμφανίσεις που αρχίζουν να συμβαίνουν στο κατάστημά του. Σίγουρα δεν αποτελεί μια ολοκληρωμένη ταινία όπως έχουμε συνηθίσει τις περισσότερες, αλλά δεν παύει να διαπνέεται από έναν κλασσικό αέρα άλλης εποχής.
1910
Frankenstein (1910) - σκηνοθ. Searle Dawley
Και ποιος δεν γνωρίζει τον Frankenstein; Το παραμορφωμένο ανθρωπόμορφο πλάσμα που πάντα τρόμαζε τα μικρά παιδιά με την τρομακτική όψη του κυκλοφόρησε πρώτη φορά σε κινηματογραφική παραγωγή το 1910. Εμπνευσμένη από το κλασσικό έργο της Mary Shelley, αποτέλεσε την αρχή για αναρίθμητα μεταγενέστερα remake και νέα concepts σχετικά με τον χαρακτήρα.
Der Golem (1915) - σκηνοθ. Paul Wegener
To "Der Golem" είναι μια κλασσική γερμανική ταινία τρόμου, η οποία αφορά σε ένα πήλινο πλάσμα, το λεγόμενο "Golem", το οποίο δημιουργείται στην Πράγα του 16ου αιώνα προκειμένου να προστατεύσει τους Εβραίους από τις διώξεις που υφίστανται. Αποτελεί κλασσικό παράδειγμα στην ιστορία των γερμανικών, αλλά και παγκόσμιων ταινιών τρόμου και αποτελεί την πρώτη ταινία μεγάλης διάρκειας στην λίστα (περίπου 1 ώρα και 45 λεπτά).
1920
Das Cabinet des Dr. Caligari (1920) - σκηνοθ. Robert Wiene
Μια από τις ωραιότερες εξπρεσιονιστικές ταινίες τρόμου της δεκαετίας, το γερμανικό "Εργαστήρι του Δρ. Καλιγκάρι" πρέπει σίγουρα να παρακολουθηθεί από τους λάτρεις του είδους. Πιο συγκεκριμένα ο Δρ. Καλιγκάρι, συμμετέχων σε ένα καρναβάλι στη Γερμανία, χρησιμοποιεί έναν υπνωτισμένο άνθρωπο, τον Cesare, προκειμένου να βλέπει το μέλλον, μέχρι τη στιγμή που μια πρόβλεψη του Cesare κάνει τα πράγματα να πάρουν μια απρόβλεπτη τροπή. Πρόκειται για μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες της δεκαετίας.
Nosferatu, eine Symphonie des Grauens (1922) - σκηνοθ. F.W. Murnau
Επίσης κλασσική ταινία τρόμου, το "Nosferatu" δεν θα μπορούσε να λείπει από την λίστα. Επίσης γερμανική εξπρεσιονιστική ταινία, αναφέρεται στον Κόμη Όρλοκ, ένα βαμπίρ που μετά την επίσκεψη του υπαλλήλου ενός κτηματομεσίτη στο σπίτι του, αποφασίζει να ταράξει τα νερά της ζωής όλων. Είναι αξιοσημείωτο πως ο "Nosferatu" αποτέλεσε ενσάρκωση του "Δράκουλα", χωρίς όμως το στούντιο να έχει προηγουμένως μεριμνήσει για την απόκτηση των δικαιωμάτων του έργου, κάτι που έκανε την ταινία και τους συντελεστές της να κυνηγηθούν νομικά για πνευματικά δικαιώματα για αρκετό χρονικό διάστημα.
1930
The Invisible Man (1933) - σκηνοθ. James Whale
Η εν λόγω ταινία περιγράφει την ικανότητα ενός επιστήμονα να γίνεται αόρατος, γεγονός όμως που αρχίζει να τον κάνει τελικώς να χάνει τα λογικά του, καταλήγοντας να γίνει πολύ επικίνδυνος. Η ταινία χαρακτηρίζεται από ένα αρκετά πρωτότυπο σενάριο και αποτελεί μια από τις αντιπροσωπευτικότερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας.
King Kong (1933) - σκηνοθ. Merian C. Cooper, Ernest B. Schoedsack
Πρόκειται για την πρώτη κινηματογραφική παραγωγή του γνωστού σε όλους "King Kong" που συνέχισε να κυκλοφορεί έχοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο και σε ταινίες μετά το 2000. Πρωταγωνιστής ο κλασσικός γορίλας, ο οποίος τρομοκρατεί όπως πάντα.
1940
The Uninvited (1944) - σκηνοθ. Lewis Allen
Η εν λόγω ταινία περιγράφει την ανακάλυψη δύο αδερφών πως ο λόγος που κατάφεραν να αγοράσουν ένα παλιό αρχοντικό γοτθικής αρχιτεκτονικής κοντά στην θάλασσα σε τόσο καλή τιμή όσο αυτή που κατάφεραν, είναι το τρομακτικό παρελθόν του σπιτιού, συμπεριλαμβανομένης της ψυχρής, τρομακτικής ατμόσφαιρας μέσα σε αυτό. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ταινία, σχετιζόμενη με παραφυσικά γεγονότα και αποτελεί μια από τις πιο ξεχωριστές της δεκαετίας.
Rope (1948) - σκηνοθ. Alfred Hitchcock
Στο σημείο αυτό θα "κλέψω" λίγο, καθώς το "Rope" δεν συνιστά ταινία τρόμου, αλλά κυρίως αστυνομική - μυστηρίου. Αφορά σε δύο φίλους οι οποίοι έχοντας σκοτώσει έναν συμμαθητή τους, προσπαθούν να αποδείξουν πως ο τρόπος που έχουν καλύψει το έγκλημά τους είναι ο τέλειος, και για αυτό διοργανώνουν ένα πάρτι με το πτώμα να βρίσκεται στον ίδιο χώρο. Η ταινία είναι μια από τις γνωστότερες του σκηνοθέτη και τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο μοναδικός James Stewart.
1950
Περνώντας στο 1950, αξίζει να τονιστεί πως στο μεταξύ έχουν κυκλοφορήσει πολλές ταινίες με πρωταγωνιστή τον Frankenstein αλλά και τον Dracula, τις οποίες δεν αναφέραμε, έχουν όμως σημαδέψει την ιστορία του κινηματογράφου.
House of Wax (1953) - σκηνοθ. André De Toth
Σε σχέση με την σύγχρονη εκδοχή το 2005 η οποία είχε λάβει κάκιστες κριτικές, η συγκεκριμένη έχει αρκετά καλές. Πιο συγκεκριμένα η πλοκή αφορά σε έναν παραμορφωμένο ιδιοκτήτη ενός μουσείου με κέρινα ομοιώματα, ο οποίος έχοντας γλυτώσει από μια μεγάλη πυρκαγιά, αποφασίζει να πάρει εκδίκηση. Η ταινία αποτέλεσε την πρώτη ταινία 3D που κυκλοφόρησε με στερεοφωνικό ήχο που παρουσιάστηκε σε κάποιο θέατρο. Είχε προηγηθεί η εκδοχή του 1933 και μεταγενέστερα κυκλοφόρησε η ταινία με τον ομώνυμο τίτλο το 2005.
Night of the Demon (1957) - σκηνοθ. Jacques Tourneur
Η ταινία αυτή, του 1957, αφορά σε έναν Αμερικανό ψυχολόγο που ερευνά κάποιες δολοφονίες, ο οποίος φαίνεται να σχετίζονται με την σατανιστική λατρεία. Αποτελεί την πρώτη ταινία στην λίστα η οποία αφορά σε θρησκευτικό περιεχόμενο.
1960
Psycho (1960) - σκηνοθ. Alfred Hitchcock
Φυσικά από την λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει μια από τις γνωστότερες και πιο αγαπημένες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. Ο Anthony Perkins και η Janet Leigh στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των Norman Bates και Marion Crane αντίστοιχα, δίνουν ρεσιτάλ ερμηνείας, ο πρώτος ενσαρκώνοντας έναν ψυχικά διαταραγμένο νέο με πολλά ψυχολογικά προβλήματα και η δεύτερη μια γραμματέα που έχει κλέψει 40,000 δολάρια από τον πελάτη του εργοδότη της και έχει διαφύγει κρυβόμενη προσωρινά στο λεγόμενο "Bates Motel". Με καταπληκτική μουσική να αγκαλιάζει τις σκηνές, δεν νομίζω πως δεν χρειάζεται να πω περισσότερα για αυτήν την ταινία.
Rosemary's Baby (1968) - σκηνοθ. Roman Polanski
Μια επίσης κλασσική ταινία του είδους είναι το "Μωρό της Ρόζμαρυ". Η πλοκή αφορά σε ένα ζευγάρι το οποίο αρχίζει να υποψιάζεται περίεργα πράγματα σχετικά με την πρόσφατη εγκυμοσύνη της κοπέλας, ενώ στο μεταξύ αρχίζουν να συμβαίνουν αλλόκοτα γεγονότα που βάζουν την ίδια σε υποψίες σχετικά με όλους όσους την περιστοιχίζουν.
1970
The Exorcist (1973) - σκηνοθ. William Friedkin
Μια από τις γνωστότερες ταινίες όλων των εποχών είναι ο "Εξορκιστής". Μια υψηλά πρωτοποριακή ταινία, δεύτερη στην λίστα σχετικά με θρησκευτικό περιεχόμενο, περιγράφει τις απεγνωσμένες προσπάθειες μιας μητέρας να σώσει την κόρη της που έχουν καταλάβει δαίμονες με την βοήθεια δύο ιερέων.
Halloween (1978) - σκηνοθ. John Carpenter
Και φτάνουμε στην ταινία αφορμή για την οποία ήταν το αφιέρωμα. Το "Halloween" κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1978 σε σκηνοθεσία John Carpenter και καθήλωσε τους θεατές. Χωρίς κάποιο ιδιαίτερα ψαγμένο σενάριο, αλλά με εξαιρετική σκηνοθεσία και μουσική, ο Carpenter απέδειξε πως με σωστή σκηνοθεσία μπορεί να κάνει ενδιαφέρουσα ακόμα και την πιο απλή υπόθεση. Η πλοκή αφορά στον Michael Myers, έναν νέο με ψυχολογικά προβλήματα, ο οποίος δραπετεύει από το ψυχιατρείο στο οποίο φιλοξενείται και επιστρέφει την ημέρα του Halloween στην πόλη καταγωγής του για να σκορπίσει τον τρόμο.
1980
The Shining (1980) - σκηνοθ. Stanley Kubrick
Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Stephen King, η "Λάμψη" δεν θα μπορούσε να λείπει από τη λίστα. Ειδικότερα, η ταινία αφορά σε μια οικογένεια, της οποίας ο πατέρας, συγγραφέας στο επάγγελμα, αποφασίζει να μετακομίσουν σε ένα αφιλόξενο ξενοδοχείο για τον χειμώνα, κάτι που αποδεικνύεται τελικά όχι και τόσο καλή ιδέα όσο του φάνηκε αρχικά, καθώς διάφορα αλλόκοτα γεγονότα αρχίζουν να συμβαίνουν κατά την παραμονή τους εκεί. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος ανήκει στον Jack Nicholson και αποτελεί έναν από αυτούς που τον εδραίωσαν ως ηθοποιό στην κορυφή της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
The Thing (1982) - σκηνοθ. John Carpenter
Αν όχι η καλύτερη, μια από τις καλύτερες ταινίες του John Carpenter είναι το "Thing". Η ταινία ακολουθώντας ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο σενάριο, αφορά σε μερικούς ερευνητές που είναι απομονωμένοι σε μια βάση της Ανταρκτικής μέχρι την στιγμή που κάτι ξυπνάει απροσδόκητα μέσα από τον πάγο. Με τον Kurt Russell στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η ταινία αποτελεί μια από τις καλύτερες ταινίες τρόμου μέχρι σήμερα.
1990
The Silence of the Lambs (1991) - σκηνοθ.
Η "Σιωπή των Αμνών" είναι ίσως η γνωστότερη ταινία τρόμου του 1990. Με τον Anthony Hopkins στον ρόλο ενός ψυχικά διαταραγμένου κρατούμενου, πρώην ψυχιάτρου και την Jodie Foster στον ρόλο μιας εκπαιδευόμενης από το FBI, η ταινία καθιερώθηκε στην κορυφή του είδους και αποτελεί μέχρι σήμερα μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες όλων των εποχών.
The Sixth Sense (1999) - σκηνοθ. M. Night Shyamalan
Κλείνοντας, την σκυτάλη παίρνει μια επίσης πολύ γνωστή ταινία. Η "Έκτη Αίσθηση" σκηνοθεσίας M. Night Shyamalan, αφορά σε ένα μικρό παιδί το οποίο ισχυρίζεται πως έχει την ικανότητα να επικοινωνεί με τους νεκρούς και το οποίο παρακολουθείται στενά από τον παιδοψυχολόγο Malcolm Crowe. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ο Bruce Willis με μια ακόμα εξαιρετική ταινία στην μακρά του πορεία στον χώρο του κινηματογράφου. Αξίζει σίγουρα να την παρακολουθήσετε.
Και κάπου εδώ τελειώνει η λίστα μου. Φυσικά δεν χρειάζεται να τονίσω πως οι ταινίες που δεν αναφέρθηκαν ανά τις δεκαετίες είναι αμέτρητες και δεν θα μπορούσαν να χωρέσουν σε ένα μόνο αφιέρωμα. Το βέβαιο είναι πως οι σκηνοθέτες που αναφέρθηκαν έχουν πληθώρα κινηματογραφικών επιτυχιών στο βιογραφικό τους, με πολλά ονόματα εξ' αυτών να αποτελούν εγγύηση για τις ταινίες τους - και όχι αδίκως - αφού έχουν καταφέρει εδώ και δεκαετίες να εδραιώσουν τα ονόματά τους και να αφήσουν πολύτιμες παρακαταθήκες στα στούντιο των μεγάλων εταιρειών κινηματογραφικών παραγωγών.
Σύνταξη: ΜΑΡΙΑ ΣΜΗΝΑ
