ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

Ανδρέας Καρκαβίτσας - Μία εξέχουσα προσωπικότητα της ελληνικής πεζογραφίας



Δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτήθηκα πώς θα είχε διαμορφωθεί η πολιτιστική μας κληρονομιά αν δεν είχαν αποφασίσει κάποιοι άνθρωποι, περισσότερο από έναν αιώνα πριν, να ξεδιπλώσουν το συγγραφικό ταλέντο τους και να καταλήξουν, τελικώς, να αποτελούν βασικούς εκπροσώπους της ελληνικής πεζογραφίας. Στην κατηγορία αυτή φυσικά ανήκει ο Ανδρέας Καρκαβίτσας, όπου μαζί με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, τον Ιωάννη Κονδυλάκη και τον Γεώργιο Βιζυηνό, θεμελίωσαν το διήγημα και αποτέλεσαν κύριους εκπροσώπους του νατουραλισμού στην Ελλάδα.

Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας γεννήθηκε στα Λεχαινά Ηλείας το 1865. Μέλος μιας 13μελούς οικογένειας, ο συγγραφέας έμαθε τα πρώτα του γράμματα στον τόπο καταγωγής του και έπειτα έφυγε για να συνεχίσει τις γυμνασιακές του σπουδές στην Πάτρα. Την δεκαετία του 1880 γράφτηκε και αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ στα τέλη της ίδιας δεκαετίας κατατάχθηκε στον ελληνικό στρατό όπου και ολοκλήρωσε την στρατιωτική του θητεία το 1891. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Μεσολόγγι απέκτησε διάφορες εμπειρίες, πολλές από τις οποίες χρησιμοποίησε στα έργα του.




Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας δούλεψε ως στρατιωτικός γιατρός και ως γιατρός σε εμπορικά καράβια, γνωρίζοντας έτσι από πρώτο χέρι τις δυσκολίες της ζωής των κατοίκων της υπαίθρου, καθώς και της καθημερινότητας των χωρικών. Μάλιστα είναι σημαντικό να σημειώσουμε, πως οι εμπειρίες που αποκόμισε από αυτή την περίοδο της ζωής του έχουν καταγραφεί στο ταξιδιωτικό ημερολόγιο "Σ' Ανατολή και Δύση", το οποίο αργότερα χρησιμοποιήθηκε στην σειρά διηγημάτων "Λόγια της πλώρης" (1899).

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, πολύ έντονη ήταν και η πολιτική δράση του συγγραφέα. Ειδικότερα, είχε υπάρξει μέλος της γνωστής τότε "Εθνικής Εταιρείας", η οποία προωθούσε την βενιζελική Μεγάλη Ιδέα και η ήττα του 1897 αποτέλεσε ένα σοβαρό χτύπημα για τον ίδιο. Παράλληλα, υπήρξε μέλος του "Στρατιωτικού Συνδέσμου" που οργάνωσε το κίνημα στο Γουδί, ενώ αργότερα στράφηκε εναντίον του Ελευθέριου Βενιζέλου. Κατά την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων συνέχισε να ασκεί την δουλειά που γνώριζε, ως στρατιωτικός ιατρός, ενώ γεύτηκε και την πίκρα της εξορίας.


Οι κακουχίες και άσχημες συνθήκες της εξορίας άρχισαν σταδιακά να επιβαρύνουν την υγεία του μεγάλου πεζογράφου, ο οποίος τελικά κατέληξε από φυματίωση στην Αθήνα, το 1922.

Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να πούμε, πως τα έργα του ήταν εμπνευσμένα από την βασανισμένη Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα και διαποτισμένα με ένα έντονα ρεαλιστικό και συχνά βουκολικό στοιχείο. Οι περιγραφές του είναι παραστατικές, στηριγμένες στην φτώχεια των ανθρώπων που συνάντησε στην πορεία του, αλλά και στις μικρές χαρές και λύπες από τις οποίες χαρακτηριζόταν η καθημερινότητά τους.


Με πληθώρα αξιόλογων συλλογών όπως τις "Παλιές Αγάπες", τον "Ζητιάνο", τα "Λόγια της πλώρης", την "Λυγερή", αλλά και σχολικών έργων όπως το "Αναγνωστικό της Γ' Δημοτικού", τον "Διγενή Ακρίτα" και άλλα, δικαίως θα λέγαμε πως κατατάσσεται ανάμεσα στους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής λογοτεχνίας, καθώς η δουλειά του αποτέλεσε πολύτιμη παρακαταθήκη τόσο για μεταγενέστερους λογοτέχνες, όσο και αναγνώστες.

Με πληροφορίες από: sansimera.gr, "Βιογραφίες Ελλήνων Λογοτεχνών", εκδόσεις Γιάννη Ρίζου

Πηγή εικόνων: 
Κεντρική: timesnews.gr, "Τα λόγια της πλώρης", "Ο ζητιάνος": karakotsoglou.com, Φωτογραφία ως στρατιωτικός γιατρός: wikipedia.gr, "Η λυγερή", "Παλιές Αγάπες": ianos.gr

Σύνταξη: ΜΑΡΙΑ ΣΜΗΝΑ