Τι κι αν έχει αποδείξει στα τόσα χρόνια το υποκριτικό του ταλέντο και, ιδίως, τη συμβολή του στο χώρο του θεάτρου, ο Θωμάς Κινδύνης είναι ένας ηθοποιός που δεν επαναπαύεται εύκολα. Για αυτό και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά εξακολουθεί να συγκινεί το κοινό του στο «Όνειρο ενός γελοίο» στο θέατρο Μορφές Έκφρασης. Πάμε, όμως, να διαβάσουμε τι ακριβώς μας είπε για την παράσταση του…
Πρωταγωνιστείτε στο πολύ γνωστό έργο «Το όνειρο ενός γελοίου» στο Θέατρο Μορφές Έκφρασης. Πώς ένα κείμενο του 19ου αιώνα παραμένει επίκαιρο αποτυπώνοντας ρεαλιστικά τα χαρακτηριστικά της σημερινής μας κοινωνίας;
Τα σπουδαία κλασσικά έργα παραμένουν διαχρονικά όχι μόνο γιατί υπήρξαν πολυτάλαντοι οι δημιουργοί του, αλλά κυρίως για τα νοήματα των έργων τους και για τη γνώση της ανθρώπινης ψυχής. Έτσι σε περιόδους κρίσεων σε περιόδους κλυδωνισμών, τα έργα αυτά μας δίνουν και λύσεις και ελπίδα.
Η εποχή μας είναι μια εποχή επίσης διαταραγμένη, και κυρίως μια εποχή άκρως υλιστική που η ανθρώπινη υπόσταση και οι αξίες έχουν διασαλευθεί και εδώ έρχεται ο Ντοστογιέφσκι και ως άλλος ένας προφήτης επαναλαμβάνει μιαν προαιώνια αλήθεια που όμως δεν έχει βιωθεί ποτέ. Είναι η αλήθεια της αγάπης, το να ξαναβρείς πόσο είναι σημαντικό να αγαπάς τον πλησίον σου αφού έχεις βρει τον εαυτό σου και να έχεις καταλάβει ότι είσαι ένα ον γεμάτο αγάπη.
Αναλογιζόμενοι ότι το συγκεκριμένο θεατρικό έχει παρουσιαστεί με πολλές διαφορετικές εκδοχές, ποια πιστεύετε πως είναι η δική σας ιδιαίτερη αποτύπωση του έργου, που κεντρίζει και προβληματίζει τους θεατές;
Δεν είμαι σίγουρος αν έχει ανεβεί το έργο αυτό πολλές φορές ή τουλάχιστον επαγγελματικά. Δεν γνωρίζω με ποιάν άποψη ανέβηκαν οι άλλες παραστάσεις και δεν είναι και κάτι που με ενδιαφέρει να μάθω ούτε και με προβλημάτισε αν θα κεντρίσει αυτό το έργο τους θεατές. Όταν το διάβασα συγκλονίστηκα τόσο πολύ που κυριολεκτικά έπεσα από την καρέκλα μου. Πίστεψα πως είναι ένα έργο που με εκφράζει απολύτως. Είναι σαν να το έγραψε ο Ντοστογιέφσκι για μένα. Κι αυτό γιατί έτσι είναι ολόκληρη η ζωή μου. Και ζώντας έτσι βλέπω ότι έχω μεγάλη απόκριση από τους ανθρώπους. Οπότε παρουσιάστηκε και το κίνητρο: αφού εμένα με συγκινεί και οι άνθρωποι με ακολουθούν θα αρέσει και θα συγκλονίσει και το έργο και το συγκλονίζει.
Ο Ντοστογιέφσκι είπε ότι η αγάπη αποτελεί τον βασικό πυλώνα μιας κοινωνίας, παρ’ όλο που την συναντάμε σε μικρές δόσεις. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτό;
Χωρίς αγάπη δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Κι όταν λέμε αγάπη δεν εννοούμε συναισθηματικές γλυκάτζες. Εννοούμε, εμείς στις ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ, την ανώτερη επίγνωση τις ανθρώπινης ύπαρξης που εμπεριέχει θαυμασμό, επικοινωνία, αισθητική. Έτσι πιστεύω ότι ο Ντοστογιέφσκι εννοούσε την αγάπη, και το πιστεύω αυτό γιατί ήτανε βαθύς μελετητής της ορθοδοξίας και της φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών.
Θεωρείτε πως είναι πολύ «γελοίο», ή όπως θα το χαρακτηρίζαμε σήμερα, ρομαντικό να κάνεις όνειρα και σε χαλεπούς καιρούς; Ακόμη κι όταν δεν μπορείς να τα μοιραστείς με κανέναν;
Ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι λέει στο έργο του, το όνειρο ενός γελοίου, πως χωρίς όνειρα, χωρίς παιχνίδια η ζωή είναι μια σκέτη κόλαση, είναι θάνατος. Οπότε οφείλουμε να έχουμε όνειρα, οφείλουμε να έχουμε παιχνίδια αν πραγματικά θέλουμε να χαράξουμε ένα δρόμο προς την ευτυχία. Εξ’ άλλου το παιχνίδι είναι συνυφασμένο με τη ζωή του ανθρώπου και λέγοντας παιχνίδι εννοούμε πως έχει τρία συστατικά την ελευθερία, τα εμπόδια και το στόχο. Χωρίς ελευθερία δηλαδή χωρίς κανόνες, χωρίς εμπόδια που σημαίνει τρόπους για να τα ξεπερνάς με σκοπό να πετύχεις το στόχο σου, δεν μπορεί να υπάρξει ζωή, δεν μπορεί να υπάρξει χαρά. Και μη ξεχνάτε πως όλες οι μεγάλες αλλαγές προς το καλύτερο, όλες οι μεγάλες ακμές του πολιτισμού προήλθαν από οραματιστές. Τίποτα δε γίνεται από ανθρώπους καθισμένους και ρουτινιέρηδες.
Βλέπουμε στην παράσταση πως αρκεί μόνο ένα όνειρο για να αναθεωρήσει ο πρωταγωνιστής, είναι άραγε αρκετή μια στιγμή, μια σκέψη για να αλλάξει όλη την κοσμοθεωρία μας;
Εκείνες οι μεγάλες στιγμές, οι μοναδικές που είναι τις περισσότερες φορές λίγες, είναι ικανές να αλλάξουν το σύμπαν. Είναι οι στιγμές της συνειδητοποίησης σου, είναι οι στιγμές της αποκάλυψης που όλα ξεκαθαρίζουν και όλα γίνονται κατανοητά για μεγάλες αποφάσεις. Ναι, είναι εκείνη η στιγμή που είναι απαύγασμα γνώσης και έμπρακτης εφαρμογής.
Μπορείτε να σκεφτείτε παραδείγματα άλλων γνωστών «γελοίων» ανθρώπων που έμειναν στο περιθώριο επειδή αντιτάχθηκαν, υποσυνείδητα ή μη, στις κοινωνικές επιταγές;
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που έμειναν στο περιθώριο ή κατέληξαν σ’ αυτό όχι επειδή αντιτάχθηκαν, αλλά επειδή δεν τα κατάφεραν. Μένουν στο περιθώριο όχι γιατί οι άνθρωποι γύρω τους είναι κακοί, ούτε γιατί μπορεί να είναι μικρόψυχοι, αλλά γιατί οι ίδιοι δεν ήταν σίγουροι ή δεν είχαν τη γνώση ή περίμεναν, εφησυχασμένοι στη γοητεία τους ή στην υπερβολική εκτίμηση της δικής τους ικανότητάς κι όταν τελειώσει το παιχνίδι ή παράσταση, θα πρέπει να υπάρχει ένα καινούργιο παιχνίδι ή μια καινούρια παράσταση. Και αν δεν υπάρχει, να είσαι σίγουρος πως κάποιος άλλος θα ξεκινήσει ένα άλλο παιχνίδι, και αν δεν αφήσεις κανέναν να το κάνει, το παιχνίδι θα γίνει ο δικό σου αφανισμός.
Ποιος, τελικά, καθοδηγεί την ψυχοσύνθεση μας, ο ίδιος μας ο εαυτός ή η κοινωνία, και γιατί;
Μόνον ο ίδιος μας ο εαυτός. Η κοινωνία είναι δικό μας προϊόν. Όμως σχεδόν πάντοτε μας φαίνεται ότι είμαστε έρμαια του περιβάλλοντος μας. Όμως στην πραγματικότητα δεν είσαι παρά ένας γίγαντας δεμένος στη γη με ξεφτισμένο σχοινί. Εσύ έδεσες τους κόμπους, εσύ έφερες το σχοινί, εσύ είπες που θα κείτεσαι. Η καθαρή θεμελιώδης αλήθεια είναι ότι αποτελείς ένα ζωτικό και απαραίτητο μέρος αυτού του κόσμου και οτιδήποτε πάει στραβά με εσένα, το έχεις υιοθετήσει σε μια προσπάθεια να είσαι αυτό που περνιέται για «άνθρωπος».
Γνωρίζοντας πως η ενασχόλησή σας με το θέατρο δεν έχει μείνει μόνο στο πλαίσιο της υποκριτικής αλλά παράλληλα σκηνοθετήσατε και πολλές παραστάσεις. Ποιο είναι τελικά αυτό που σας ελκύει περισσότερο και γιατί;
Η αλήθεια είναι ότι η ενασχόληση μου με το θέατρο έχει μείνει σχεδόν μόνον σε θέματα υποκριτικής και ελάχιστες φορές έχω σκηνοθετήσει, οπότε είναι ολοφάνερο που βρίσκεται η κλίση μου.
Η αλήθεια όμως είναι αλλού. Η πραγματική μου συμβολή στη τέχνη του ζην δεν είναι μόνο στο θέατρο αλλά και στη μουσική και κυριότερα στη προσπάθεια όλης μου της ύπαρξης να δημιουργήσω ομάδες καλλιτεχνικές που με τη συστηματική τους εκπαίδευση να αποτελέσουν ένα πρότυπο πνευματικά υγιούς ομάδας.
Δεδομένου ότι οι μονόλογοι αποτελούν ένα από τα πιο απαιτητικά είδη στο χώρο του θεάτρου, εσείς, παρ’ όλη την εμπειρία σας,ήρθατε αντιμέτωπος με δυσκολίες ανεβάζοντας αυτήν την παράσταση; Κι αν ναι, ποιες ήταν αυτές;
Κάθε ρόλος έχει σημαντικές δυσκολίες για να τον συλλάβεις, να τον ανακαλύψεις και να τον ενσαρκώσεις. Οι μεγαλύτερες δυσκολίες σ’ έναν μονόλογο είναι ότι δεν έχεις να μοιραστείς την παράσταση με κάποιον συμπαίκτη κι έτσι ανακαλύπτεις κώδικες έτσι ώστε να επικοινωνείς με τον σκηνοθέτη σου στις πρόβες και με το κοινό σου στην παράσταση. Η μεγαλύτερη μου δυσκολία ήταν να μην καταντήσω το ρόλο σ’ ένα ψευτοκήρυγμα ή σε μια ηθικοπλαστική διάλεξη. Ευτυχώς με την αμέριστη βοήθεια της σκηνοθέτιδας μου αποφύγαμε αυτόν τον σκόπελο.
Μπορείτε να μας κάνετε κάποια αποκάλυψη για τα επόμενα σας σχέδια, ή μήπως είναι ακόμη νωρίς για τέτοιες συζητήσεις;
Θα προτιμούσα να μην τα αποκαλύψω ακόμη γιατί βρίσκονται σε εξέλιξη μεν αλλά χωρίς να έχουν πάρει την οριστική τους μορφή.
Συνέντευξη: ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΡΕΤΟΥΝΙΩΤΗ
Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: ΤΟ 'ΟΝΕΙΡΟ ΕΝΟΣ ΓΕΛΟΙΟΥ' ΣΕ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΘΩΜΑ ΚΙΝΔΥΝΗ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ
