ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΚΑΛΑΪΤΖΗ: ΜΙΑ ΟΥΤΟΠΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ;

Σκηνοθέτης και καθηγήτρια του ΑΠΘ, η Γλυκερία Καλαϊτζή ανεβάζει το θεατρικό έργο "Γυάλινος κόσμος" του Tennessee Wlliams. Η ιστορία διαδραματίζεται στα χρόνια της αμερικάνικης ύφεσης, τις δεκαετίες του ’30-’40, με πρωταγωνιστές τα μέλη μιας οικογένειας. Το καθένα από αυτά περιχαρακώνεται σε μία προσωπική ουτοπία, ως φυγή από την δύσκολη πραγματικότητα. Όμως, είναι αυτή η λύση; Γι' αυτό και άλλα πολλά συζητήσαμε μαζί με τη Γλυκερία Καλαϊτζή, τα οποία μπορείτε να μάθετε κι εσείς παρακάτω! 

Ο «Γυάλινος κόσμος» του Tennessee Williams κάνει πρεμιέρα στις 25/12 στο Θέατρο Τ. Tι συμβολίζει το όνομα του θεάτρου και ποια είναι η ιστορία του;

Η ιστορία του Θεάτρου Τ είναι μικρή σε διάρκεια. Φέτος διανύουμε μόλις την τέταρτη σεζόν του. Λόγω βέβαια του χαρακτήρα που έχει πάρει η θεατρική ζωή τα τελευταία χρόνια, να ανεβαίνουν δηλαδή πολλές παραστάσεις για μικρό χρονικό διάστημα, ο αριθμός των παραστάσεων που έχουν φιλοξενηθεί στη σκηνή του ξεπερνά πια τις τριάντα, ένδειξη ότι η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλη ανάγκη από τέτοιους μικρού/μεσαίου μεγέθους χώρους. Όσο για το όνομά του, δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο συμβολισμό. Ίσως να μας ταιριάζει περισσότερο αυτό που είπε ένας φίλος μας, ότι το Τ είναι από την τρέλα, σχολιάζοντας το γεγονός ότι μέσα στη κρίση εμείς αποφασίσαμε να κάνουμε ένα τόσο ριψοκίνδυνο οικονομικά βήμα. 

Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ώθησαν να ανεβάσετε το συγκεκριμένο θεατρικό έργο;

Δε χρειάζονται λόγοι για να θέλεις να ανεβάσεις ένα καλό έργο. Και ο «Γυάλινος κόσμος» είναι ένα συγκλονιστικό έργο, ένα κομμάτι αλήθειας και ποίησης, για τις σχέσεις μέσα στην οικογένεια, για την αγάπη που συχνά καταστρέφει, για τις ενοχές που δημιουργεί. Είναι ένα έργο, όπου ο καθένας μας βρίσκει σ’ αυτό δικά του κομμάτια. 

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τη θεματική του;

Το έργο είναι μια ανάμνηση από την «αλλόκοτη δεκαετία του τριάντα» στην Αμερική και τη ζωή της οικογένειας Γουΐνγκφιλντ, μιας δυσλειτουργικής οικογένειας, τα μέλη της οποίας ζουν σε έναν δικό τους «γυάλινο κόσμο», καταφεύγοντας στη φαντασία και την ψευδαίσθηση για να ξεφύγουν από την σκληρή πραγματικότητα. Ο πατέρας έχει εγκαταλείψει την οικογένεια εδώ και πολλά χρόνια και η μητέρα, η Αμάντα, μια ξεπεσμένη καλλονή του Νότου που διαρκώς αναπολεί τα ξέγνοιαστα χρόνια της νιότης της, προσπαθεί να τα βγάλει πέρα, επενδύοντας στο μέλλον των παιδιών της, αγνοώντας συχνά τόσο τις επιθυμίες τους, όσο και τις ανάγκες τους. 



Ο «Γυάλινος κόσμος» κάνει πρεμιέρα σε δική σας σκηνοθεσία, καθώς και μετάφραση. Γιατί δεν επιλέξατε ένα ήδη μεταφρασμένο έργο;

Για μένα η μετάφραση ενός έργου είναι μέρος της δουλειάς της σκηνοθεσίας. Ακούγοντας τους ήρωες να μιλούν στο πρωτότυπο, ακούω κατά κάποιο τρόπο τις ανάσες τους, αντιλαμβάνομαι τον ρυθμό τους κι έτσι τους γνωρίζω καλύτερα. Πολύ πριν οι ήρωες πάρουν σάρκα και οστά στη σκηνή, πολύ πριν αρχίσουν να μιλούν τα σώματα και τα βλέμματα, ό,τι έχουμε για να τους προσεγγίσουμε είναι αυτές οι λέξεις στο χαρτί. Γιατί τα λόγια δεν είναι νοήματα, αλλά νήματα που μας δείχνουν τον δρόμο για την καρδιά και τα συναισθήματα. 

Στον ρόλο της Αμάντα πρωταγωνιστεί η Γιώτα Φέστα, την οποία πλαισιώνουν τρία νεανικά ονόματα, αυτά του Χρήστου Παπαδόπουλου στον ρόλο του Τομ, της Κατερίνας Συναπίδου στον ρόλο της Λώρα και του Δημήτρη Κρίκου στον ρόλο του Τζιμ. Πώς ήταν η συνεργασία μεταξύ σας και μεταξύ των ηθοποιών;

Είχα την τύχη, πραγματικά, να δουλέψω με μια πολύ καλή ομάδα και ιδιαιτέρως ταιριαστή σε ό,τι αφορά τη διανομή. Αυτό δεν είναι και πολύ αυτονόητο για τη Θεσσαλονίκη, αν θέλεις να ανεβάσεις ένα έργο με ηλικιακές απαιτήσεις. Είναι λοιπόν μεγάλη μας χαρά, που η Γιώτα Φέστα δέχτηκε να κάνει την ανάποδη διαδρομή, από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη, και να συνεργαστεί μαζί μας. Και επειδή, όπως όλοι οι καλοί ηθοποιοί, διαθέτει κι αυτή αρκετή τρέλα και πάθος, η ομάδα δέθηκε γρήγορα και για τον επιπρόσθετο λόγο ότι τα τρία νέα παιδιά, ο Χρήστος, η Κατερίνα και ο Δημήτρης, παρά τη μικρή εμπειρία τους, είναι τρεις ιδιαιτέρως ταλαντούχοι ηθοποιοί.  

Και τα 3 πρόσωπα της οικογένειας (Αμάντα-μητέρα, Τομ-γιος, Λώρα-Κόρη) προσπαθούν με τον δικό τους τρόπο να ξεφύγουν από τη σκληρή πραγματικότητα, ταξιδεύοντας σε έναν κόσμο φανταστικό. Κατά πόσο πιστεύετε ότι η σκηνοθεσία είναι για εσάς ένας τρόπος φυγής από την πραγματικότητα;

Κατά έναν τρόπο, ναι, μπορείς να το δεις και σαν φυγή. Η σκηνοθεσία όμως δεν είναι μόνο ιδέες και φαντασία. Στο διάστημα των προβών, καθώς προσπαθείς να δώσεις μορφή και σχήμα στις ιδέες, έρχεσαι σε επαφή με πραγματικούς ανθρώπους και υπαρκτά, τεχνικά και όχι μόνο προβλήματα. Στο στάδιο αυτό, όχι μόνο δε φεύγεις, αλλά βουτάς ακόμα πιο βαθιά στην πραγματικότητα, επειδή όλα στην προετοιμασία μιας παράστασης είναι κρίσιμα και επείγοντα. Ο χρόνος ζωής στο θέατρο είναι πυκνός και οι ηθοποιοί αλλά και οι άλλοι συντελεστές είναι υποχρεωμένοι να φτάσουν πιο γρήγορα από τους άλλους ανθρώπους στα όριά τους και να τα ξεπεράσουν. Νομίζω πια πως, με τα χρόνια που έχω πίσω μου, μπορώ να πω ότι έμαθα πιο πολλά για την πραγματική ζωή μέσα στο και μέσα από το θέατρο, παρά έξω από αυτό. 

Σας έχει βοηθήσει το γεγονός αυτό σε δύσκολες στιγμές σας;  

Όχι απαραίτητα στις δύσκολες στιγμές, αλλά με πλούτισε σε εμπειρία. Κάθε νέο έργο είναι κι ένας νέος κόσμος. 



Ο Tennessee Williams στο θεατρικό έργο «Γυάλινος κόσμος» ενσωματώνει σε μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφικά στοιχεία. Αν στο μέλλον συγγράφατε ένα θεατρικό έργο, θα συμπεριλαμβάνατε δικά σας προσωπικά στοιχεία; Αν ναι, ποια θα ήταν αυτά κι εάν όχι, γιατί; 

Όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς αυτοβιογραφούνται. Γιατί γράφουν για πράγματα που καίνε τους ίδιους πρώτα πρώτα. Δε μιλούν για τους απέναντι, δεν ηθικολογούν, ούτε διδάσκουν. Στον «Γυάλινο κόσμο» απλώς αυτό γίνεται πολύ εύκολα αντιληπτό, επειδή ο Τένεσι Ουίλλιαμς ενσωματώνει περιστατικά της πραγματικής του ζωής.  Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι, όποιος κάτσει να γράψει την προσωπική του ιστορία,  θα γράψει κι ένα αριστούργημα. Η συγγραφή είναι τέχνη κι όπως κάθε τέχνη απαιτεί από τον συγγραφέα να καταδυθεί στα σκοτάδια του και να εκθέσει στα μάτια του κοινού τον βαθύτερο εαυτό του. Κι αυτό δεν είναι κάτι που το αντέχουν πολλοί. 

Είστε σκηνοθέτης, αλλά και διδάκτορας. Θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε μια από τις δύο αυτές πτυχές της ζωής σας ως μεγαλύτερης σημασίας ή τις θεωρείτε αλληλένδετες και με ποιόν τρόπο;

Δε νομίζω ότι μπορώ να τα διαβαθμίσω. Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι πολύ πιο συστηματικά με τη σκηνοθεσία και στη σχολή με την πρακτική του θεάτρου, αλλά ο σημερινός μου εαυτός χρωστάει πολλά και στη θεωρητική μου έρευνα. Η πρακτική δουλειά σε βάζει κατευθείαν μέσα στο πρόβλημα, σε αναγκάζει να βρεις λύσεις, σε πλουτίζει σε εμπειρία. Από την άλλη η θεωρία είναι τροφή για τη φαντασία, για το πώς αλλιώς θα μπορούσαν να γίνουν τα πράγματα, σε ερεθίζει να δοκιμάσεις πράγματα, να δημιουργήσεις, αν θέλετε και πιο ουτοπικούς στόχους. Αλλά μια ουτοπία δεν είναι και το θέατρο; 

Τέλος, έχετε αναφέρει ότι «Η Τέχνη είναι ανάγκη, είναι  τροφή της ψυχής, ειδικά σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που ζούμε και εντείνεται από την μοναξιά και την έλλειψη επικοινωνίας στη σύγχρονη κοινωνία». Με ποιο τρόπο συμβάλει ο «Γυάλινος κόσμος» στην καταπολέμηση αυτών των προβλημάτων;

Ο «Γυάλινος κόσμος» διαδραματίζεται στα χρόνια της αμερικάνικης ύφεσης, τότε, όπως λέει ο αφηγητής, «με τις ουρές των ανέργων, τα συσσίτια, αλλά και τα σουίνγκ και το σινεμά».  Η εποχή του ’30-’40 στην Αμερική παρουσιάζει, κατά σύμπτωση, πολλές αναλογίες με τη σημερινή Ελλάδα. Στην ουσία με τον  «Γυάλινο κόσμο» είναι σαν να στήνουμε μπροστά μας ένα καθρέφτη για να δούμε πώς η κρίση βιώνεται μέσα στις οικογένειες. Και είμαι σίγουρη ότι πολλοί θα είναι εκείνοι που θα αναγνωρίσουν στους ήρωες τους εαυτούς τους.

Συνέντευξη: ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΔΟΥ ΣΤΕΛΛΑ


Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση ακολουθήστε τον παρακάτω σύνδεσμο: Ο 'ΓΥΑΛΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ' ΤΟΥ TENNESSEE WILLIAMS ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ Τ