Στην Περιστερά, τις ημέρες του Πάσχα, πέρα από την επιστροφή στο χωριό επιστρέφεις και στην παράδοση. Χωριό γραφικό, με λευκά σπίτια και με στενά δρομάκια θυμίζει ελληνικό νησί. Σε ύψος 600 μέτρων μπορεί κάποιος να ηρεμήσει και να χαλαρώσει κάνοντας βόλτα στην εξοχή και παράλληλα να μην φύγει πολύ μακριά από την Θεσσαλονίκη καθώς είναι μόλις μισή ώρα.
Το Σάββατο του Λαζάρου τα μικρά κορίτσια του χωριού πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι για να ψάλλουν τα κάλαντα. Οι Λαζαρίνες, όπως αποκαλούνται, κρατούν στολισμένα καλάθια και άσπρα μαντίλια. Αυτό που κάνει ξεχωριστές τις Λαζαρίνες είναι ότι επιλέγουν παραδοσιακά τραγούδια, διαφορετικά σε κάθε περίπτωση. Ανάλογα με το αν υπάρχει μωρό στο σπίτι, αν έχει ελεύθερη κόρη, αν υπάρχει αγόρι κ.α. εξιστορούν μία μικρή ιστορία αντίστοιχη με τους ενοίκους του κάθε σπιτιού. Οι νοικοκυρές του χωριού πέρα από χρήματα κερνάνε αυγά και νηστίσιμα γλυκίσματα στα μικρά κορίτσια.
Την Μεγάλη Δευτέρα και την Μεγάλη Τρίτη κάθε σπίτι του χωριού μυρίζει τσουρέκια καθώς φτιάχνονται τα παραδοσιακά πασχαλινά τσουρέκια σε όλο το χωριό. Όμως, δεν είναι αυτό που ξεχωρίζει, αλλά το γεγονός ότι ήδη έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες των αγοριών για τον Αφανό!
Τι είναι ο Αφανός; Ο Αφανός είναι το έθιμο που συμβολίζει την τιμωρία του Ιούδα. Μία κατασκευή από σωρό ξύλων στήνεται στην ομώνυμη κορυφή του βουνού. Το κατασκεύασμα αυτό έχει ύψος περίπου 10 μέτρων και περιέχει ξύλα και πουρνάρια ώστε να μπορεί να καεί. Τα αγόρια, που ετοιμάζονται να φύγουν φαντάροι, αφού την Μεγάλη Πέμπτη ξενυχτήσουν τον Χρηστό στην εκκλησία τα ξημερώματα της Μεγάλης Παρασκευής ξεκινούν το στήσιμο και την κατασκευή του.
Το βράδυ της Ανάστασης το κάλεσμα στην εκκλησία γίνεται από τα Αφανούδια (τα παιδιά που συμμετέχουν στον Αφανό). Με αναμμένες δάδες γυρίζουν όλο το χωριό φωνάζοντας και ρίχνοντας βεγγαλικά. Η κορύφωση του εθίμου έρχεται την ώρα που ψέλνετε το «Χριστός Ανέστη» στην εκκλησία αφού εκείνη την στιγμή καίγεται και ο Αφανός. Εμφανής και σε μεγάλη απόσταση τραβά όλα τα βλέμματα.
Την ημέρα του Πάσχα το έθιμο τελειώνει με τα Αφανούδια να επιστρέφουν στο χωριό με το γαϊδουράκι τους, το οποίο είναι στολισμένο και μεταφέρουν το μήνυμα της Ανάστασης του Χριστού τραγουδώντας, κάνοντας ήχους με κουδούνια και φωνάζοντας. Οι νοικοκύρηδες τους δίνουν χρήματα, κόκκινα αυγά και τσουρέκια έτσι ώστε να τους ευχαριστήσουν για την ολοκλήρωση του εθίμου.
Tips: Αν βρεθείτε στο Χωριό μην παραλείψετε να φάτε σε μία από τις ταβέρνες του χωριού που φημίζονται για τα ντόπια κρέατα και τα αγνά υλικά που χρησιμοποιούν.
της Μαρίας Γούσιου
της Μαρίας Γούσιου
