Είναι γεγονός πως στις μικρές ηλικίες, πέρα από μία μπάλα σε κάποια αλάνα ή κάποιο γήπεδο, κρατούσε και κρατά συντροφιά μέχρι και σήμερα κάποιο βιβλίο. Είτε πρόκειται για κάποιο σχολικό βιβλίο, είτε για κάποιο παιδικό εξωσχολικό διήγημα, τα βιβλία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των μικρών μαθητών και παιδιών. Τα οφέλη τα οποία αποκομίζουν από την ανάγνωσή τους γνωστά σε όλους, με τα αποτελέσματα να διαφαίνονται από νωρίς, τόσο αναφορικά με την πνευματική ανάπτυξή τους, όσο και με την βελτίωση του λεξιλογίου τους, την όξυνση της φαντασίας τους και τη διεύρυνση των πνευματικών τους οριζόντων γενικότερα. Για το λόγο αυτό, σήμερα θα αναφερθούμε σε 5 αξιόλογα βιβλία που διάβασα ως παιδί και θεωρώ πως πρέπει να διαβαστούν τουλάχιστον μια φορά. Είναι επίσης καίριας σημασίας, να τονιστεί το γεγονός πως μερικά εξ' αυτών, περνούν στον αναγνώστη σημαντικά κοινωνικά μηνύματα σχετικά με τον τρόπο συμπεριφοράς, τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και την κοινωνική ζωή γενικότερα, ανάλογα και με την εποχή κατά την οποία διαδραματίζονται τα γεγονότα, ενώ κάποια άλλα είναι πιο χαλαρής φύσεως, περιγράφοντας απλούστερα, πιο καθημερινά και όχι τόσο δραματικά γεγονότα.
1) Η Μικρή Πριγκίπισσα (A Little Princess) - F. H. Burnett (1905)
Η "Μικρή Πριγκίπισσα", αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία ως παιδί. Περιγράφει τη ζωή μιας επτάχρονης κοπέλας, της Σάρας Κρου, της οποίας ο πλούσιος πατέρας την εγγράφει σε ένα σχολείο θηλέων της Αγγλίας, προκειμένου να αποκτήσει όλα τα μορφωτικά εφόδια που απαιτούνται για τη ζωή της. Η απρόσμενη όμως απώλεια του γονέα της, βυθίζει την καλόκαρδη μικρή στο πένθος, με τα προβλήματα για εκείνη να μη σταματούν εκεί, καθώς απομένει μόνη και απελπιστικά φτωχή, με τη μοίρα της πια να καθορίζεται από τις υπεύθυνες του σχολείου, οι οποίες δεν έχουν και τις καλύτερες προθέσεις, για μια πλέον διόλου ευκατάστατη κοπέλα.
Το βιβλίο σε όλο του το εύρος, συνιστά ένα κοινωνικό μήνυμα. Μέσα από τις σελίδες του, ο αναγνώστης ανακαλύπτει σταδιακά τον χαρακτήρα της "μικρής πριγκίπισσας", η οποία παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, δεν το βάζει κάτω, ονειρεύεται και διατηρεί την καλοσύνη και την ωριμότητα ζωντανές μέσα της. Παράλληλα, σημαντικό στοιχείο είναι και η φιλία. Μέσα από το έργο της, η συγγραφέας περνά το μήνυμα που θέλει σχετικά με την αληθινή, ανυπότακτη φιλία, η οποία παρά τις καθημερινές δυσκολίες επιβίωσης, ενώνει τους ανθρώπους αντί να τους απομακρύνει. Τέλος, γίνεται λόγος και για την αχαριστία, την προδοσία καθώς και για τις συμφεροντολογικές σχέσεις που διέπουν συχνά τους ανθρώπους. Το βιβλίο αποτελείται από 119 σελίδες.
2) Χωρίς Οικογένεια (Sans Famille) - Hector Malot (1878)
"Χωρίς Οικογένεια". Ένα γαλλικό βιβλίο, με τίτλο που, ομολογώ πως διαβάζοντάς τον σαν παιδί, είχε σφιχτεί η καρδιά μου. Και αυτό πριν καν αρχίσω την ανάγνωση του έργου. Στο αριστούργημα αυτό, ο Hector Malot κάνει λόγο για τη ζωή του μικρού Ρεμί, ο οποίος ανακαλύπτει από νωρίς πως είναι ορφανός. Έχοντας διωχθεί από το σπίτι της θετής του μητέρας, ο μικρός μας ήρωας αναγκάζεται να περιπλανιέται στους δρόμους προσπαθώντας να επιβιώσει, με τη ζωή να του δείχνει την άσχημη πλευρά της. Παρ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει όμως το νεαρό παιδί, η καλοσύνη μέσα του δεν θάβεται εύκολα και αυτό γιατί συναντά την αγάπη και τη φροντίδα, στο πρόσωπο του αφεντικού του, του γέρο - Βιταλί, ο οποίος περιπλανιέται από πόλη σε πόλη και πέρα από το να δίνει δουλειά στο μικρό βιοπαλαιστή, τον έχει και σαν παιδί του. Παράλληλα, στο έργο αυτό, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η αληθινή φιλία.
Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, τα συναισθήματα ήταν ανάμεικτα. Από την μια αισθάνθηκα λύπη για τις δυσκολίες του νεαρού πρωταγωνιστή, αλλά από την άλλη θαύμασα το θάρρος του μικρού, παρά το νεαρό της ηλικίας του. Μου θύμισε αρκετά το κλασσικό έργο "Όλιβερ Τουιστ", αφού η θεματολογία είναι παρόμοια, με το συγκεκριμένο να κυλά λίγο πιο ευχάριστα, αφού ο Ρεμί, συναντά περισσότερη συμπαράσταση στη ζωή του από τον Όλιβερ, παρά τις παρόμοιες δυσκολίες τους και την ανάγκη για επιβίωση. Το βιβλίο αποτελείται από 107 σελίδες.
3) Δον Κιχώτης (Don Quixote) - Miguel de Cervantes (1615)
Αν και όχι κατεξοχήν παιδικό βιβλίο, αλλά έργο για όλες τις ηλικίες, ο "Δον Κιχώτης", το κλασσικό βιβλίο του Miguel de Cervantes που πρωτοκυκλοφόρησε το 1615, ομολογώ πως με κέρδισε από την αρχή μόνο από την περιγραφή του και για αυτό το λόγο είχα αποφασίσει από μικρή να το διαβάσω. Η πλοκή του αφορά στον Δον Κιχώτη, έναν ονειροπαρμένο αλλά συνάμα καλόκαρδο άνθρωπο, ο οποίος αποφασίζει να γίνει ιππότης προκειμένου να υπερασπιστεί τους φτωχούς και τους αδύναμους. Στο ταξίδι του αυτό, είναι πάντοτε συνοδοιπόρος του ο Σάντσο Πάντσα, ο ιπποκόμος του ο οποίος στηρίζει την απόφασή του.
Μέσα από συχνά κωμικοτραγικές καταστάσεις, οι δυο φίλοι, εξοπλισμένοι με όπλα την καλοσύνη τους και την ανάγκη τους για υπεράσπιση των συνανθρώπων τους, ξεκινούν ένα ιδιαίτερο ταξίδι, φέρνοντας στην επιφάνεια την αλτρουιστική πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Το βιβλίο αποτελείται από 112 σελίδες.
4) Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες (Around the World in Eighty Days) - Ιούλιος Βερν (1873)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα από τα κλασσικότερα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Η περιγραφή ενός ταξιδιού που περιλάμβανε το γύρο του κόσμου με κέρδισε αμέσως. Η υπόθεση του πολυδιαβασμένου αυτού βιβλίου, αφορά στον Φιλέα Φογκ, έναν άνθρωπο στον οποίο γεννιέται η επιθυμία να καταφέρει να γυρίσει όλο τον κόσμο μέσα σε 80 ημέρες, πάντοτε με τη συντροφιά του υπηρέτη του, Πασπαρτού. Το βιβλίο κατατάσσεται στα μυθιστορήματα φαντασίας, με τις περιγραφές του συγγραφέα να συνεπαίρνουν τον αναγνώστη και να τον κάνουν να σχηματίζει εικόνες από τα μέρη τα οποία επισκέπτονται οι πρωταγωνιστές. Είναι μια ιδανική λύση για μια χαλαρή Κυριακή, ή πριν τον βραδινό ύπνο, με το βιβλίο να αποτελείται από 384 σελίδες.
5) Παραμύθι δίχως όνομα - Πηνελόπη Δέλτα (1911)
Για την ολοκλήρωση της λίστας μας, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί μια από τις πιο καίριες Ελληνίδες λογοτέχνες, με πλούσιο συγγραφικό έργο, που δεν είναι άλλη από την Πηνελόπη Δέλτα. Το βιβλίο της "Παραμύθι δίχως όνομα", είναι από τα γνωστότερα της συγγραφέως και αναφέρεται σε μια φανταστική κοινωνία, την οποία η κακή διακυβέρνηση του βασιλιά "Αστόχαστου", έχει φέρει στα πρόθυρα της καταστροφής. Μόνες που μπορούν να βοηθήσουν στο να αποτραπούν οι άσχημες εξελίξεις, είναι ο γιος του "Συνετός", με τη μικρή του αδελφή "Ειρηνούλα".
Και μόνο από τα ονόματα των ηρώων, κατανοούμε πως πρόκειται για ένα καθαρά αλληγορικό έργο, με βαθύ νόημα και πάντοτε επίκαιρο χαρακτήρα. Σε αυτό το βιβλίο, η Πηνελόπη Δέλτα μεταφέρει απλές καθημερινές καταστάσεις στο μικρόκοσμο ενός βασιλείου, όπου άλλοι προσπαθούν να σώσουν την κατάσταση και άλλοι βγάζουν τα πράγματα εκτός ελέγχου.
Φυσικά τα βιβλία που δεν αναφέρθηκαν είναι πολλά ακόμα. Τα εν λόγω έργα, επιλέχθηκαν με βάση την ηλικία που διαβάστηκαν και τα μηνύματα τα οποία περνούσαν στον αναγνώστη. Επίσης πολύ σημαντικό κριτήριο, υπήρξε το πόσο ευχάριστη και συχνά ανέμελη ήταν η ανάγνωσή τους. Τα καλά βιβλία και στην προκειμένη περίπτωση τα καλά παιδικά βιβλία, δεν σταματούν να κυκλοφορούν ποτέ και υπάρχει πάντοτε μια επιλογή για κάθε προτίμηση, είτε στο τοπικό βιβλιοπωλείο, είτε στην τοπική δημοτική βιβλιοθήκη, ακόμα και σε online καταστήματα μεταχειρισμένων βιβλίων. Μια απλή αναζήτηση μπορεί να μας ξεδιπλώσει έναν ολόκληρο καινούριο κόσμο, μέσα από τα μάτια ενός συγγραφέα...
Πηγές φωτογραφιών: κεντρική: stayathomemum.com.au, "Η μικρή πριγκίπισσα": ianos.gr, "Χωρίς Οικογένεια": greekbooks.gr, "Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες": ianos.gr, "Παραμύθι δίχως όνομα": epbooks.gr
Σύνταξη: ΜΑΡΙΑ ΣΜΗΝΑ
