ΕΠΙΚΑΙΡΑ

6/recent/ticker-posts

Σοφία Νικολαΐδου: Η έμπνευση κρύβεται στα μικρά πράγματα


Αν κάποιος αναγνώστης αναζητά ένα λογοτεχνικό έργο με ιστορική χροιά και αέρα μιας άλλης εποχής αφενός, αλλά και γερές δόσεις από την καθημερινότητα μιας ομάδας ανθρώπων της ελληνικής κοινωνίας τον 21ο αιώνα αφετέρου, τότε το βιβλίο της Σοφίας Νικολαΐδου με τίτλο «Στο τέλος νικάω εγώ» μοιάζει κατάλληλη επιλογή. Η συγγραφέας από την Θεσσαλονίκη δέχτηκε με χαρά να μου δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με το νέο της λογοτεχνικό έργο, καθώς και να μου μιλήσει για την ίδια, την συγγραφή στην ζωή της και τα μελλοντικά της σχέδια.

Κυρία Νικολαΐδου, είστε η συγγραφέας του μυθιστορήματος «Στο τέλος νικάω εγώ». Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο.

Είναι ένα μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται σε δύο αφηγηματικά νήματα: ένα τότε (την εποχή του Εθνικού Διχασμού, το 1916, τότε που η Θεσσαλονίκη ήταν αυτόνομο κράτος) και ένα τώρα (σήμερα, την εποχή του brain drain και των capital controls). Μία πόλη, ένας αιώνας, μία εποχή: τα δύο αυτά αφηγηματικά νήματα συμπλέκονται, το τότε αντικρίζεται με το τώρα. Οι ήρωες του μυθιστορήματος ζουν τη ζωή τους, την ώρα που η Ιστορία επελαύνει: ένας κουτσός ζαχαροπλάστης που φτιάχνει την καλύτερη κρέμα στην πόλη, ένας βενιζελικός χωροφύλακας, ένας απότακτος με σχέδια κρυφά, μια αρτίστα που κεντάει γιασεμιά στον ποδόγυρο: η Ιστορία γύρω τους βράζει. Μαζί μ’ αυτούς, μπλέκονται και οι ιστορίες των φοιτητών της πόλης, αλλά και των δασκάλων τους. Νέοι που παίρνει φωτιά το μυαλό τους και, παρά τις ορατές δυσκολίες, αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα. Ίσως, γιατί αυτό το εκθαμβωτικό πράγμα είναι τα νιάτα: Όλα τα ενδεχόμενα είναι, ακόμη, ανοιχτά. Περνούν από τις συμπληγάδες του Πανεπιστημίου, τις αρπαχτές των ΕΣΠΑ και αντιμετωπίζουν όλη την παθογένεια του κράτους με την επινοητικότητα της ηλικίας τους.

Ποια ήταν η πηγή έμπνευσής σας για το νέο σας βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο;

Η έμπνευση, ξέρετε, κρύβεται στα μικρά πράγματα. Αυτά ανάβουν τα φώτα του μυαλού. Μια φράση στον δρόμο, μια αναπάντεχη εικόνα στη βόλτα, κάτι ασήμαντο, που ξαφνικά γίνεται σημαντικό. Όταν επιμένει, όταν δεν χρειάζεται να την καταγράψει κανείς για να τη θυμάται, τότε ξέρει ότι τον επισκέφθηκε το θέμα για το επόμενο βιβλίο του.

Θέλατε να περάσετε κάποιο μήνυμα στο κοινό σας με την ολοκλήρωσή του;

Η λέξη μήνυμα μου προκαλεί δυσανεξία. Τη χαρίζω στους διαφημιστές, στους πολιτικούς και στους παπάδες. Αν με ρωτάτε τι ήθελα να κάνω με αυτό το βιβλίο, θα μείνω σε μια αίσθηση: Ήθελα ο αναγνώστης, την ώρα που τελειώνει την τελευταία σελίδα, κλείνει το βιβλίο και ακουμπά το χέρι του στο οπισθόφυλλο (αυτή η στιγμή που έρχεται ξανά ολόκληρη η ιστορία στο κεφάλι σου και αναστοχάζεσαι τους ήρωες και τη ζωή τους), να έχει ένα χαμόγελο. Αυτό.
Ποια ήταν η αντίδραση του κόσμου στο νέο σας έργο;

Δεν ξέρω να σας πω. Ο κάθε αναγνώστης αντιδρά διαφορετικά. Στον συγγραφέα φτάνει ο απόηχος, σκόρπιες φράσεις που λέγονται σε παρουσιάσεις, που γράφονται ως επιστολές ή σχόλια. Οι πιο ξεσηκωτικές αντιδράσεις (αυτές που αποκαλώ μικρές αφηγηματικές νίκες) είναι, όταν με πλησιάζουν αναγνώστες λέγοντας «Εγώ είμαι ο Μηνάς!» ή «Να σας γνωρίσω τη δική μου Ευθαλία» ή «μα δε γίνεται να αφήνετε έτσι τον Σουκ, πρέπει επιτέλους να ερωτευθεί». Όταν δηλαδή οι αναγνώστες αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σ’ αυτό που διαβάζουν ή πράγματα που ξέρουν ή αντιμετωπίζουν με εμπάθεια τους ήρωες, λες και είναι δικοί τους άνθρωποι. Αυτό δεν είναι η λογοτεχνία; Να σε βάζει με τα δυο πόδια μέσα στην ιστορία που αφηγείται. 

Πώς προέκυψε η συγγραφή στη ζωή σας;

Ήταν, νομίζω, το μόνο πράγμα που ήθελα να κάνω. Βέβαια, για να ζήσω έκανα (και κάνω) και πολλά άλλα παράλληλα (γελάει).

Ποια είναι η εμπειρία σας από τον χώρο της λογοτεχνίας τα χρόνια που ασχολείστε με αυτόν;

Όπως με όλους τους χώρους: χαρές, λύπες, ενθουσιασμός, απογοητεύσεις. Δεν τελειώνει ποτέ. Το καλό είναι πως είκοσι ένα χρόνια μετά το πρώτο βιβλίο, με ξεσηκώνει ακόμα. Δε βαρέθηκα.

Θεωρείτε πως υπάρχει το μυστικό για ένα επιτυχημένο έργο;

Αν υπήρχε, θα το ξέραμε όλοι. Κάθε έργο επιτυγχάνει (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) ή αποτυγχάνει (ό,τι κι αν σημαίνει πάλι αυτό) για τους δικούς του λόγους. Άλλωστε η τέχνη δεν είναι η σπίντα των 100 μέτρων. Είναι μαραθώνιος. Δεν έχει σημασία ποιος κόβει πρώτος το νήμα, αλλά ποιος αντέχει. Πέρασαν χρόνια ώσπου να το καταλάβω.

Πώς μπορεί να επικοινωνήσει μαζί σας ο κόσμος που θα διαβάσει το βιβλίο;

Μπορεί να έρθει στις βιβλιοπαρουσιάσεις. Ή να με αναζητήσει στο Facebook. Αλλά, ξέρετε, άλλο ο συγγραφέας κι άλλο το βιβλίο του. Ο Νίκος Μπακόλας έλεγε γελώντας «καλύτερα να μας διαβάζουν παρά να μας βλέπουν». Είχε ένα δίκιο.

Ποια είναι τα μελλοντικά συγγραφικά σας σχέδια;

Το επόμενο βιβλίο. Είμαι στη φάση της ταβανοθεραπείας και της επώασης.