Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που μέσα από την τέχνη τους μας γεμίζουν την καρδιά. Μερικοί από αυτούς ακουμπούν σε αυτή λίγο παραπάνω. Τι γίνεται όμως όταν κάποιος σου ανοίγει τη δική του και με τα λόγια του σε συνεπαίρνει και σε συγκινεί; Η καλεσμένη μας αυτή τη φορά μας συγκίνησε καθώς βρήκε τη δύναμη να μοιραστεί το "φάρμακο" της υγείας της με εκατοντάδες άλλους ανθρώπους. Η Εύα Παυλίδου, ποιήτρια και συγγραφέας είναι εμπνεύστρια μιας ιδέας που πήρε σάρκα και οστά. Μιλάμε φυσικά για το "Ράφι στης Αγάπης", που άρχισε να γίνεται γνωστό γύρω στο 2016. Δεν θα σας αποκαλύψουμε πολλά. Σας προσκαλούμε να ακολουθήσετε τα βήματά μας για να νιώσετε αυτά τα συναισθήματα που νιώσαμε και εμείς συζητώντας μαζί της.
Το ράφι της αγάπης είναι μία μη κερδοσκοπική δράση. Θα θέλαμε να μας πείτε τι ακριβώς είναι.
Είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο. Το σωματείο αυτό δημιουργεί βιβλιοθήκες σε χώρους που, είτε φιλοξενούνται, είτε μένουν μόνιμα ασθενείς με χρόνιες παθήσεις. Από το 2016 έχουμε ξεκινήσει την προσπάθεια, αλλά ως σωματείο λειτούργησε 2017.
Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα της δράσης; Ποια ήταν η αρχή για να δημιουργηθεί το «Ράφι της Αγάπης»;
Η ιδέα προέκυψε από τη δική μου βιωματική εμπειρία - πάθησή μου. Διαπιστώνοντας πόσο θεραπευτικά λειτούργησε η ανάγνωση σε μένα. Έπειτα από μία κρίση περνούσα τις μέρες μου έχοντας στα χέρια ένα λογοτεχνικό βιβλίο με θέμα τη γυναικεία κατάθλιψη. Μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας έπαιρνα απαντήσεις στα ερωτήματα μου. Διαπίστωσα πως όλες αυτές τις μέρες δεν πέρασε καμία άσχημη σκέψη από το μυαλό μου για την εξέλιξη της υγεία μου, όπως συμβαίνει άλλες φορές, που δεν τυχαίνει να είμαι με ένα βιβλίο στα χέρια ή να γράφω. Το συζήτησα με τον κύριο Σανιδά, συγγραφέα και δάσκαλό μας στη δημιουργική γραφή. Είπα τη σκέψη μου, το πόσο σημαντικό θα ήταν για ανθρώπους, που βιώνουν τη μοναξιά μέσω της ασθένειάς τους, να μπορούσαν να έχουν στα χέρια τους αυτό το φάρμακο, να δουν πόσο σημαντικό είναι και γιατί όχι να βελτιώνεται και η υγεία τους.
Με παρότρυνε λέγοντας πως ήταν πολύ καλή ιδέα και πως θα δούμε την εξέλιξή της. Πριν ξεκινήσω έκανα έρευνα και βρήκα μελέτες και πειράματα που έχουν διεξαχθεί σε ασθενείς, που ταυτόχρονα με την φαρμακευτική τους αγωγή λάμβαναν την θεραπεία της ανάγνωσης συστηματικά και διαπιστώθηκε βελτίωση σε αυτούς τους ασθενείς από άλλους όπου απλώς κάνανε την φαρμακευτική τους αγωγή. Κάπως έτσι, αφού είχαμε και την επιστημονική διάγνωση αυτής της ιδέας, είπαμε να το ξεκινήσουμε. Ξαφνικά αυτή η ιδέα έγινε τόσο μεγάλη που μας συγκίνησε όλους ειδικά με την ανταπόκριση του κόσμου. Η ανάγκη του ανθρώπου για προσφορά με συγκλόνισε και ως ασθενή και ως ομότεχνο και ως άνθρωπο. Η σκέψη που με κυριάρχησε ήταν πως δεν έχει χαθεί η ανθρωπιά και η ελπίδα.
Με παρότρυνε λέγοντας πως ήταν πολύ καλή ιδέα και πως θα δούμε την εξέλιξή της. Πριν ξεκινήσω έκανα έρευνα και βρήκα μελέτες και πειράματα που έχουν διεξαχθεί σε ασθενείς, που ταυτόχρονα με την φαρμακευτική τους αγωγή λάμβαναν την θεραπεία της ανάγνωσης συστηματικά και διαπιστώθηκε βελτίωση σε αυτούς τους ασθενείς από άλλους όπου απλώς κάνανε την φαρμακευτική τους αγωγή. Κάπως έτσι, αφού είχαμε και την επιστημονική διάγνωση αυτής της ιδέας, είπαμε να το ξεκινήσουμε. Ξαφνικά αυτή η ιδέα έγινε τόσο μεγάλη που μας συγκίνησε όλους ειδικά με την ανταπόκριση του κόσμου. Η ανάγκη του ανθρώπου για προσφορά με συγκλόνισε και ως ασθενή και ως ομότεχνο και ως άνθρωπο. Η σκέψη που με κυριάρχησε ήταν πως δεν έχει χαθεί η ανθρωπιά και η ελπίδα.
Πόσα ενεργά μέλη έχει το ράφι της αγάπης και πόσοι συγγραφείς συμμετέχουν;
Πολύ ωραία η ερώτησή σας για τον εξής λόγο. Μερικές φορές οι συγγραφείς πιστεύουν ότι με τη χορηγία-δωρεά του βιβλίου γίνονται αυτόματα μέλη του συλλόγου μας. Κάτι τέτοιο δεν μπορούμε να το κάνουμε διότι κάποιος μπορεί να μην επιθυμεί να είναι μέλος σε αυτό τον σύλλογο άρα δεν έχουμε δικαίωμα άμεσα να γίνει η εγγραφή του. Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν εγγραφή και δεν είναι συγγραφείς γιατί θέλουν να συνεισφέρουν εθελοντικά με όποιο τρόπο μπορούν. Το συγκινητικό είναι ότι άτομα που δίνουν τρεις και τέσσερις φορές το έργο τους δεν είναι μέλη μας. Όταν είναι κάποιος συγγραφέας μέλος υπάρχουν και κάποια ωφελήματα που εμείς σαν ανταπόδοση της σπουδαίας πράξης τους παρέχουμε με διάφορους τρόπους όπως κάποια ομιλία, την προώθηση των έργων τους, την υποστήριξή τους και φυσικά το ότι οι ίδιοι μπορούν να κάνουν λέσχες ανάγνωσης τους εκάστοτε χώρους που εμείς έχουμε τις βιβλιοθήκες. Έχουμε λίγα μέλη γιατί είμαστε καινούργιοι ως σωματείο είμαστε περίπου 80. Ευελπιστούμε να γίνουμε περισσότεροι καθώς είναι πολύ σημαντική η συνεισφορά διότι το σωματείο είναι μη κερδοσκοπικό και οι εκδηλώσεις τους γίνονται από το δικό μας υστέρημα. Οπότε η εγγραφή μελών στο σύλλογό είναι πολύ ουσιαστική και βοηθητική.
Θα θέλετε να μας περιγράψετε τα συναισθήματα που νιώσατε με την πρώτη εγκαινίαση του ραφιού αγάπης;
Φυσικά η ως πρώτη φορά ήταν μια δυνατή εμπειρία για όλους μας. Επιτρέψτε μου όμως να σταθώ στο γεγονός ό,τι τα εγκαίνιά μας κάθε φορά είναι όπως την πρώτη φορά! Το ίδιο ισχύει για τους ανθρώπους που προσφέρουν τα έργα τους, κυρίως όσοι εθελοντές έδωσαν ακόμη και τέσσερις φορές το έργο τους και να είναι κάθε φορά εκεί. Αυτό είναι το συγκινητικό. Βλέπεις ασθενείς και συγγραφείς να συναντιούνται, μία πολύ δυνατή στιγμή. Από την μία μεριά έχεις έναν άνθρωπο που σκοτώνεις την μοναξιά του και από την άλλη έναν άνθρωπο που έχει δωρίσει την "περιουσία" του να νιώθει ευδαιμονία, ανατριχίλα του συνανήκειν και της προσφοράς. Αν με αξιώσει ο Θεός να ζήσω άλλα δέκα χρόνια τέτοιες εμπειρίες πάντα θα είναι δυνατές, συγκλονιστικές, ανατριχιαστικές.
 |
| Φωτογραφία: Δημήτρης Δικμάνης |
Όταν δημιουργήσαμε τη βιβλιοθήκη στην Μονάδα Φιλοξενίας Καρκινοπαθών με δισταγμό οι άνθρωποι καλωσόρισαν την δράση μας. Ήταν λίγο μαγκωμένοι, προβληματισμένοι για το αν αυτό θα αποδώσει. Ωστόσο ρισκάραμε. Τοποθετήσαμε μία βιβλιοθήκη δίπλα στην τηλεόραση βάζοντας ως στοίχημα να νικήσουμε την δύναμη της εικόνας. Την ημέρα των εγκαινίων θυμάμαι κάποιες γυναίκες, που με δάκρυα στα μάτια, μου είπαν πως αισθανόντουσαν πολύ όμορφα καθώς κάποιοι άνθρωποι τους σκέφτηκαν έστω και με αυτό τον τρόπο. Εκμυστηρεύτηκαν τη σκέψη που είχαν όταν τελείωναν κάποιο βιβλίο καθώς δεν θα μπορούσαν εύκολα να βρουν το επόμενο.
Ποιες περιοχές σήμερα φιλοξενούν το "Ράφι της Αγάπης";
Στο Σύλλογο Οικογενειών Ψυχικής Υγείας, στους Αμπελόκηπους, δημιουργήσαμε δανειστική βιβλιοθήκη όπου ένα μέλος του συλλόγου είναι βιβλιοθηκονόμος και λειτουργεί καθ' αυτόν τον τρόπο. Δημιουργήσαμε και μία δανειστική, αλλά όχι με τον τρόπο που λειτουργεί αυτή στους Αμπελόκηπους, και για τους ανθρώπους που φιλοξενούνται στον Ξενώνας Καρκινοπαθών στην Πυλαία. Δημιουργήσαμε ένα "Ράφι Αγάπης" στο Εκκλησιαστικό Γεροκομείο Κατερίνης και ένα μικρό ραφάκι στο προ-νηπιακό σταθμό Πανοράματος για παιδάκια με παραμύθια. Η φετινή κεντρική μας δράση ταξιδεύει στη Βέροια, στη Στέγη Τεχνών & Γραμμάτων. Ένας υπέροχος χώρος που λειτουργεί με την φροντίδα του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Ένταξη Ατόμων με Ψυχοκοινωνικά Προβλήματα. Όλο το προσωπικό είναι άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες.
Είστε ποιήτρια και συγγραφέας. Ποιος είναι ο λόγος που αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή;
Η αλήθεια είναι ότι ξεκίνησε μέσα μου από παιδί. Ένας πόλεμος που γίνεται μέσα σου, που όσο και να προσπαθείς να τον θάψεις κάποια στιγμή στη ζωή σου εμφανίζεται ξανά πιο ισχυρός από ότι ήταν. Οι λέξεις σε πνίγουν και ξαφνικά φτάνουν στο χαρτί. Για κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα στη ζωή μου έσβηνα, έσκιζα και δεν έλεγα σε κανένα ότι γράφω, ούτε στην οικογένειά μου.
Πως πήρατε την απόφαση να δημοσιεύσετε το πρώτο σας έργο;
Νομίζω ότι με "εκβίασαν" και το έκανα. Άρχισα δειλά-δειλά να μοιράζομαι τα γραπτά μου ζητώντας τη γνώμη πολύ δικών μου ανθρώπων. Μου είπαν ότι πρέπει να βγει προς τα έξω όλο αυτό καθώς μπορεί να βοηθήσει κάποιον άνθρωπο, που ήταν στην ίδια θέση με μένα. Μέχρι εκείνο το διάστημα αυτά που έγγραφα είχαν καθαρά συναισθηματική αξία για εμένα. Μπορεί να έγγραφα κατά τη διάρκεια παραμονής μου στο νοσοκομείο ή να έγραφα κάτι που αφορούσε μία φίλη μου, που έφυγε από τη ζωή. Το έκανα για να μάθω αν ένας άνθρωπος, που διάβασε ένιωσε το ίδιο με εμένα και να του πω ότι δεν είναι μόνος. Είμαι και εγώ εδώ!
Υπάρχει κάποιο έργο που είναι αυτό το διάστημα στα "σκαριά";
Μόλις έχω ολοκληρώσει την καινούρια μου ποιητική συλλογή. Πάντα παντρεύω στα έργα μου τις τέχνες. Αυτή τη φορά το πάντρεμα γίνεται με τη φωτογραφία. Θεωρώ πως η τέχνη της φωτογραφίας είναι η ποίηση χωρίς λόγια, όπως η ποίηση είναι η ομιλούσα εικόνα.
Αυτή την περίοδο σας βρίσκουμε σε πρόβες. Μιλήστε μας για την θεατρική παράσταση που πρόκειται να ανέβει;
Το θέατρο είναι η μεγαλύτερη αγάπη. Είναι ένας κρυφός πόθος, που για λόγους συγκυριών δε μπόρεσα να τον ακολουθήσω. Στα 37 μου χρόνια παρακολουθώ το Καλλιτεχνικό Εργαστήρι του Μιχάλη Συριόπουλου, ενός σπουδαίου δασκάλου, ανθρώπου και ηθοποιού. Βιώνω για πρώτη φορά την εμπειρία της πρόβας, του ανεβάσματος ενός έργου και της συμμετοχής σε παράσταση και μάλιστα σε δύο παραστάσεις. Ανεβάζουμε τον Ιούνιο τον "Ματωμένο Γάμο του" Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και το "Νυφικό Κρεβάτι" του Γιαν ντε Χαρτογκ. Θεωρώ πως η τέχνη σε όλες τις μορφές είναι φάρμακο.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι που έχετε θέσει και ως ομάδα αλλά και ως Εύα Παυλίδου;
Θέλω να έχω την υγεία μου για να μπορώ να είμαι παραγωγική γιατί η δημιουργικότητα πηγάζει από μέσα μου. Θα ήθελα να αξιωθώ, στο καλλιτεχνικό κομμάτι, να συνεχίσω στο θέατρο. Όχι επαγγελματικά, δεν είναι αυτός ο στόχος μου. Θέλω να υπάρχω μέσα σε αυτό. Θα ήθελα πολύ να πάει μακρυά η καινούρια μου συλλογή, γιατί πιστεύω πολύ σε αυτή. Τη δημιούργησα και θέλω να κριθώ λογοτεχνικά, πράγμα που δεν έχω κάνει μέχρι στιγμής. Το Ράφι θέλω να συνεχίσει με την ίδια ανιδιοτέλεια, να μη σβήσει, είτε υπάρχω εγώ είτε όχι. Θέλω η ομάδα να είναι όπως αυτή τη στιγμή γατί όλοι είναι αξιόλογοι και αξιέπαινοι.
Θέλετε να αναφέρεται τους συνεργάτες σας στο "Ράφι της Αγάπης";
Θα ήθελα να αναφέρω κάποια ονόματα από την ομάδα χωρίς βέβαια να ξεχωρίζω κάποιους καθώς όλοι για εμένα είναι το ίδιο σημαντικοί. Θα ξεκινήσω με την αντιπρόεδρο την Νατάσα Καραμανλή, την ταμία Χαρά Χρυσάφη, την Ελένη Καρύδα, που είναι υπεύθυνη συλλογής βιβλίων και υπεύθυνη συντονισμού των κεντρικών δράσεων, την Θάλεια Σωτηροπούλου, την καλλιτέχνη, που δημιουργεί τα αναμνηστικά μας κάθε χρόνο, τον Αχιλλέα Τριαντόγλου, τον εκδότη του Ανάτυπο, που έχουμε τη χαρά να είναι μέλος του Διοικητικού μας Συμβουλίου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πατέρα μου. Αυτοί οι άνθρωποι είναι σημαντικοί, πολύτιμοι και θέλω να τους έχει πάντα καλά ο Θεός.
Συνέντευξη ΜΑΡΙΑ ΓΟΥΣΙΟΥ
